Fridtjof Nansen Hayatı

Fridtjof Nansen; Norveçli kâşiftir (Kristiania “bugünkü Oslo”/Storel861 -Froen 1930).

1880’de girdiği Kristiania Üniversitesi’nde zooloji öğrenimi sürdürürken Norveç ve İtalya’nın çeşitli bölgelerinde araştırmalar yaptı. 1888’de Grönland’ı doğudan batıya karadan aşmayı başardı. 1893’te kuzey kutup noktasına ulaşmayı amaçlayan bir sefer düzenledi. 1896’da ülkesine döndüğünde Kristiania Üniversitesi’nde zooloji profesörlüğünü üstlendi. Bu arada 1914’e kadar süren, Atlas Okya-nusu’nun kuzey bölgelerini Barents ve Kara Denizi’ni kapsayan bilimsel araştırmalarını sürdürürken ulusal ve uluslararası platformda da siyasal nitelikte önemli görevler aldı. 1905’te Norveç’ in İsveç’ten ayrılarak bağımsızlığını kazanmasını sağlayan görüşmelerde etkin rol oynadı. 1906-1908 arasında Londra büyükelçiliği yaptı. Mülteciler sorunlarına ilişkin çalışmalarıyla 1922′ de Nobel Barış Ödülü’nü kazandı. Grönlarld Adası’nı karadan aşmak amacıyla beş arkadaşıyla birlikte Mayıs 1888’de başladığı zorlu yürüyüşün sonunda Godthab’a ulaştı. Norveç’e dönebilmek için ilkbaharı beklemek zorunda kaldı ve burada geçirdiği süre boyunca Eskimolar’ın yaşantılarını inceleyerek 1891’de yayımlayacağı Eskimoliv (Eskimo Yaşamı) adlı kitabı için gerekli verileri topladı. Ülkesine döndüğünde Kuzey Kutbu’na yönelik bir sefer hazırlıklarına girişti. Bu bölgeye yönelik giriştiği bilimsel araştırma gezilerine İngiliz kaşif William Scoresby başladı ve 18°21′ enlemine kadar ilerledi. 1890’da Norveç Coğrafya Kurumu’na sunduğu plan, Kral II. Oscar ve parlamentonun desteğini aldı. Halktan da gördüğü parasal yardımla, 1892’de yüzen buz kütlelerinin yarattığı basınca dayanabilecek bir gemi yaptırdı. Fram adlı bu gemi 24 Haziran 1893’te Oslo’dan yola çıktı. Ancak yolculuğun başlamasından üç ay sonra, Yeni Sibirya Adaları’nın kuzeydoğusunda bulunan buzullara sıkışarak sürüklenmeye başladı. 83° enlemine yolculuğun başlangıcından bir buçuk yıl sonra ulaşabilmeleri ve daha kuzeye ilerlemenin olanaksız görülmesi üzerine, 14 Mart 1895’te köpeklerin çektiği kızaklarla gemiden ayrılarak kutup noktasına hareket etti. O güne kadar gidilen en kuzey nokta olan 86° 14 enlemine ulaşmayı başardı, fakat daha ileri gidemeyerek geri döndü. 1895-1896 kışını kamp yaparak geçirdikten sonra 1896 baharında bölgeye sefer düzenleyen İngiliz ekibiyle karşılaşarak yurduna döndü.

Başlıca eserleri, Eskimoliv (Eskimo Yaşamı) 1891, Fram Över Polhavet (2 cilt) 1897, Nord i Takheimen (2 cilt) 1911.

kaynak:nkfu