Hüseyin Tevfik Paşa Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında

Hüseyin Tevfik Paşa Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında

Hüseyin Tevfik PaşaHüseyin Tevfik Paşa (Vidinli); (d. 1832 Vidin – ö. 18 Haziran 1901, İstanbul), Türk matematikçidir. İlk ve orta öğrenimini Vidin’ de yaptı. 15-16 yaşlarında İstanbul’a giderek sırasıyla Maçka Askeri İdadisi’ni, Mekteb-i Harbiye’yi (1859) ve Erkân-ı Harbiye’ yi (1860) bitirdi.

Öğrenimi sırasında matematiğe olan büyük yeteneği ortaya çıktı. Daha sonra Mekteb-i Harbiye’de cebir dersi vermeye başladı, Erkân-ı Harbiye’ye de muallim muavini oldu. Öğretmeni Tahir Paşa’nın ölümü üzerine matematik derslerinin yanı sıra yüksek cebir, geometri, analiz, diferansiyel ve integral hesap, mekanik ve astronomi derslerini üstlendi. 1863’te kolağası (önyüzbaşı), 1867’de binbaşı, 1869’da da kaymakam (yarbay) oldu. 1868’de balistik ve tüfek üretimi üzerine araştırmalar yapmak için Paris’e gönderildi. Paris’te üniversiteye ve College de France’a devam etti.

1872’de devletçe sipariş edilmiş olan tüfeklerin üretimini denetlemek için ABD’de görevlendirildi. Oradaki hizmetlerinden ötürü 1874’te mirlivalığa (tuğgeneral) yükseltildi. ABD’deki görevi 1878’e değin sürdü. Linear Algebra (Doğrusal Cebir) adlı İngilizce kitabını bu dönemde yazdı. 1880’de ferik (korgeneral) oldu. ABD’den döndükten sonra sırasıyla Mühendishane-i Berri-i Hümayun nazırlığı (1878), Umur-ı Nafia Komisyonu üyeliği (1881), Washington’da ortaelçilik (1883), Askeri Teftiş Komisyonu üyeliği (1886), ticaret ve nafıa nazırlığı (1891), Divan-ı Muhasebat (Sayıştay) reisliği (1896) ve maliye nazırlığı (1897) görevlerinde bulundu. 1893’te müşirlik (mareşal) rütbesine yükseltildi.

Hüseyin Tevfik Paşa’nın yazdığı ve yabancı dillerden çevirdiği kitapların önemli bir bölümü çeşitli nedenlerle basılamamıştır. Zeyl-i Usul-i Cebir, Cebr-i Âlâ, Usul-u İlm-i Hesap ile Mahsusat ve Gayrimahsusat ise bugün kütüphanelerde bulunmayan yapıtlarından bazısıdır. Matematik, astronomi ve cebir üzerine yazdığı yapıtların en önemlisi, 1882 ve 1892’de iki baskısı yapılmış olan Linear Algebra’dır. Bu kitap matematikte yeni bir alan olan dördeylere ilişkin araştırmaların yanı sıra üç boyutlu doğrusal cebirin tanıtılmasıyla elemanter geometriye uygulanmasını içerir. Hüseyin Tevfik Paşa bu kitapta dördeyleri üç boyutlu olarak göstermiş, bu çalışmalarıyla temel bilimlerin en yeni alanlarında özgün araştırmalar yapan ve bunları yayımlayan ilk Osmanlı bilim adamı olmuştur. Osmanlılarda temel bilimlerle ilgili çalışmalar açısından çok büyük bir önem ve değer taşıyan bu kitabın her iki baskısını da içeren bir tıpkıbasımı Kâzım Çeçen tarafından Hüseyin Tevfik Paşa ve Linear Algebra (1988) adıyla yapılmıştır.

kaynak:nkfu

Sen de Yorum yazmalısın bence.

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir