Isaios (d. y. İÖ 420 – ö. y. İÖ 350), miras hukuku alanındaki uzmanlığıyla tanınan hitabet yazarıdır. Açık anlatımı ve mantıklı yöntemleriyle mahkeme hatipliğine önemli yenilikler getirmiştir.
Yaşamı üzerine bilgiler sınırlı ve çelişkilidir. Eski kaynaklardan birinde Khalkisli, bir başkasında ise Atinalı olduğu belirtilir. Meslek yaşamını Atina’da sürdürdüğü kesindir. Atina’da herhangi bir kamu görevi almadığı anlaşılmaktadır.
Daha çok müvekkillerine özel davalarla ilgili mahkeme konuşmalarının metinlerini yazan İsaios, miras hukukunu çok iyi biliyor ve bu bilgiyi ustaca kullanarak davaları kazanıyordu. Günümüze ulaşmış olan 11 konuşması da doğrudan ya da dolaylı olarak vasiyetnamelerle ilgilidir.
İsaios’un mahkeme hatipliğine en önemli katkısı tartışma yöntemini getirmesidir; savunmalarını mantık ve akıl yürütmeye dayandıran ilk hatip olduğu sanılmaktadır. Davayla ilgili noktaları sunarken retorikçilerin konuları başlıklara ayırmak için öngördüğü kurallardan bağımsız hareket eder. Tek bir plana bağlı kalmayarak her konuşmanın özüne uygun bir yapı kurar. Olay örgüsünü ve kanıtları birlikte sunmada özel bir beceri gösterir; bu nedenle miras davalarında karışıklığa yol açabilecek ve izlemeyi güçleştirebilecek ayrıntılardan kaçınır. İsaios’ un mesleki kalıplara uygun, kolay anlaşılır üslubu ve süslü konuşmadan kaçınması etkililiğini daha da artırmıştır.
kaynak:nkfu