İsveç Krallığındaki Gustavlar

İsveç Krallığındaki Gustavlar

gustavGUSTAV I, İsveç kralıdır. (Dalama 1469 -Stockholm 1560).

Bağımsızlık savaşı veren İsveç’in Sture adlı soylu ailelerinden birinin üyesidir. 1523’te Strangnas Meclisi tarafından I. Gustav adıyla kral seçildi. 1527’de kilise topraklarına el koyarak gelirini büyük ölçüde artırdı. Danimarka’daki “Kontlar Savaşı” sırasında (1534-1536) Lübeck ve Hansa Birliği’nin gücünü kırmak için Danimarka Kralı III. Christian ve Prusya Dükü I. Albert ile ittifak yaptı. 1543’te Nils Dacke Ayaklanması’nı bastırdı. 1544’te İsveç Krallığı’nı kalıtsal kılıp kuramlaştırarak soylu sınıf üzerindeki denetimini güçlendirdi. 1555-1557 arasında Rusya’nın Estonya’daki limanlarını ele geçirip İsveç’in Baltık’ta ticaret etkinliğini artırmak için Ruslar ile savaştı. Tarihte İsveç Krallığı’nın kurucusu olarak bilinir.

GUSTAV II, İsveç kralıdır (Stockholm 1594-Almanya/Lützen 1632).

IX.Karl’ ın oğludur. 1611’de Gustav Adolph adıyla babasının yerine tahta çıktı, İsveç’te gözü olan Danimarka Kralı IV. Christian ile 161l’te tahta çıkar çıkmaz başlayan savaşı, 1613’te Laponya’yı Danimarka’ya bırakan Knared Barış Antlaşması ile sonuçlandırdı. Rusya ile savaşa tutuşarak üst üste kazandığı zaferler sonunda 1617 Stolbova Barış Antlaşması ile İsveç’in doğu sınırını genişletti. 1621’de Letonya Bölgesi’nin denetimi için Polonya’ya karşı savaş açtı ve Riga’yı ele geçirerek Letonya’ nın büyük bölümünü denetimi altına aldı. 1629’da Polonya ile bir silah bırakma antlaşması imzaladı. 1624’te Uppsala Üniversitesi’nın açılmasını sağladı, Göteborg Kenti’ni kurarak, İsveç’te ticareti özendirdi. İsveç Estonyası’nda Katru Üniversitesi’ni kurdu (1642). Otuz Yıl Savaşları’nda 1630’da 25 bin kişilik bir orduyla Almanya’ya girdi. 1631’de Breitenfeld’de kazandığı zaferin ardından, 1632’de Güney Almanya’ya kadar inerek Münih’e girdi. Ancak Avusturyalı General Wallenstein’ın komutasındaki imparatorluk güçleri Saksonya’ya saldırınca, müttefiklerin yardımına koştuysa da Lützen Meydan Savaşı’nda çarpışırken öldü.

GUSTAV III, İsveç kralıdır (Stockholm 1746-ay.y. 1792).

Adolf Frederick’in oğludur. 1771’de kral oldu. 1772 Anayasası’nı hazırlattı. Ülkesini zorbaca yönetmeye başladı. 1778’de Rusya’mn Osmanlı Devleti ile savaşta olmasını fırsat bilerek Rusya’ya savaş açtı. Ancak St. Petersburg’u ani bir saldırıyla ele geçirmeye dayalı stratejisinin Ruslar tarafından boşa çıkarılması ve ordusundaki hoşnutsuz soylu sınıfın üyesi çoğu subayın ayaklanarak Ekaterina’ ya sığınması sonucu 1790’da İsveç’in iç işlerine karışmama koşuluyla Rusya’ ya karşı sürdürdüğü savaşa son verdi. Avrupa krallarını Fransız Devrimi’ne karşı bir haçlı savaşı için birleştirme çabası içindeyken bir grup soylunun düzenlediği suikast sonucunda öldürüldü.

GUSTAV IV, İsveç kralıdır (Stockholm 1778-İsviçre/St. Gailen 1837).

III. Gustav’ın oğludur. 1792’de babasının öldürülmesi üzerine 13 yaşında kral oldu ve amcası Dük Karl 1796’ya kadar naip olarak ülkeyi yönetti. Yönetimi ele aldıktan sonra, 1803-1804 arasında Almanya’ya uzun bir gezi yaptı. 1805’te Napolyon’a karşı Üçlü Koalisyon’da İngiltere, Rusya ve Avusturya’ya katıldı. Ancak, 1807’de Tiltis’te Fransa ile barış yapıp bir de ittifak imzalayan Rusya, 1808’de Danimarka’yı da yanına alarak İsveç’e saldırıp Finlandiya’ yı yitirmesi ve savaşın anayurt sınırlarına dayanması üzerine, 1809’da hoşnutsuz soylulardan oluşan bir subaylar grubunun gerçekleştirdiği darbeyle devrildi.

GUSTAV V, İsveç kralıdır (Drottningholm 1858-Stockholm 1950).

Kral II. Oscar’ın oğludur. 1907’de tahta çıktı ve 43 yıllık saltanatı süresince genellikle Alman yanlısı bir politika izledi. Birinci DÜnya Savaşı’ndan önce 1914’te İsveç Silahlı Kuvvetleri’ni güçlendirmek gerektiği üzerine yaptığı ve halkın onayıyla da karşılanan konuşması, işbaşındaki Liberal hükümeti görevden çekilmek zorunda bırakırken kralın savunma programını destekleyen tutucu bir hükümetin kurulmasına yol açtı. Gerek Birinci ve ikinci Dünya savaşlarında, gerekse sonrası yıllarda yansız kalan İsveç’in ve ulusal birliğin simgesi oldu. Ayrıca her yıl Nobel ödüllerini dağıtması sonucu uluslararası ün kazandı.

GUSTAV VI, İsveç kralıdır (Stockholm 1882-Halsingborg 1973).

V. Gustav’ın oğludur. Veliaht olarak 1912 Olimpiyat Oyunları’nın Stockholm’de yapılmasını sağladı. Uppsala Üniversitesi’ nde okurken arkeolojiye büyük ilgi duyması nedeniyle 1920’li yıllarda Yunanistan, Kıbrıs ve İtalya’da arkeoloji araştırmaları yapan heyetlerle çalıştı. Roma ve Atina’da İsveç arkeoloji enstitülerinin kurulmasını sağladı. 1926′ da dünya çevresinde 9 ay süren bir gezi yaptı. 1934-1935 arasında Ortadoğu ülkelerini, 1938’de ABD’yi ziyaret etti. 1950’de VI. Gustav-Adolf adıyla kral oldu. Oğlu Veliaht Prens Gustav Adolf 1947’de ölünce 1973’te torunu XVI. Carl Gustaf ardılı oldu.

kaynak:nkfu

Sen de Yorum yazmalısın bence.

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir