Jonathan Swift Kimdir

Jonathan Swift İngiliz kökenli İrlandalı yazardır (Dublin 1667 – ay. y. 1745). Yüksek öğrenimi sırasında annesinin hısımlarından Sir William Temple’in (1628-1699) İngiltere’deki çevresine katıldı, onun sekreterliğini yaptı, güncel politikaya karışarak özgürlükçü Whig Partisi’ni destekledi. Lisans üstü öğrenimini Oxford’da bitirdi. Bu arada Sir Temple’in evlilik dışı kızı olduğu söylenen Esther Johnson Stella ile uzun sürecek bir ilişkiye girişti. Bir iki kez yinelenen kısa İrlanda gezileri dışında Temple’in ölümüne kadar (1699) İngiltere’de kaldı.

İlk şiirlerini, yergi yazılarını bu dönemde yayımlattı. Temple’in yazışmalarını yayına hazırladı (1696). Dergilere dağıttığı şiirlerini The Tale of a Tub (Bir Fıçının Öyküsü, 1696), The Battle of the Books (Kitapların Savaşı) 1697 yayınladı. İrlanda çıkarlarına daha iyi gözetebilmek umuduyla Whigs Partisi’nden ayrılıp iktidardaki Torielere katıldı (1710). Brother’s Club’a üye oldu ve Examiner dergisinin başına geçti. Ölümünden sonra yayımlanacak Journal to Stella (Stella’ya Günlük) eserini bu yıllarda yazmaya başladı (bas. 1766, 1768). Düzyazıyla yaymaya çalıştığı düşünce ürünleri de bu dönemin ürünü oldu. Dünyaya yayılan ünlü siyasal yergisini yarattı: Travels into Several Remote Nations of the World by Lemual Gulliver (Gulliver’in Yolculukları) 1726.

Çağını bu gerçekçi, eleştiren ama fantezili yorumla değerlendirmesi adını ölümsüzler arasına katacak yankı ve ilgiyi uyandırdıysa da bir iki yıl sonra eşi Stella’yı yitirişi (1738), mizacında ters tepkiler doğurdu. Kişiliğine hırçın ve uzlaşmaz özellikler getirdi. Yine şiire döndü, 1708-171l’de yayımlattığı Miscellanies‘ den sonra (Çeşitli Şiirler) Cadenus and Vanessa‘yı çıkartmıştı (1713). Rapsody on Poetry (Şiir Üzerine Rapsodi) 1733, Polite Conversation (Kibar Konuşmalar) 1738, Directions to Servants (Hizmetçilere Yönergeler) 1745 vb. Birçok eserini imzasız yayımlatan Jonathan Swift özellikle siyasal eleştiri ve yergilerinde (1708 sonrası) İsaac Bickerstaff takma adını da kullandı.

Çağının en etkili siyasal yergi yazarları arasında yer aldığı kabul edilir (ötekiler Alexander Pope, 1688-1744, Samuel Johnson (1709-1784).

Guliver’in Seyahatleri Edebi Özellikleri : Düşsel gezilerin uydurulmuş yakıştırılmış, ters yüz edilmiş gözlemlerini bir toplumsal yergi için kullanan yazar, kahramanı hekim Lemuel Gulliver’i önce bir cüceler adasına (Liliput), sonra bir devler ülkesine (Brobdingnag), üçüncü kez soyut düşüncelerle budalalaşmış kişilerin adasına (Laputa), son olarak atların yönetiminde yaşayan ilkel insanların (Yahoo) bulunduğu Houyhnhnm’ lerin toprağına gönderir. Deniz kazalarının yazgısıyla ortaya çıkardığı bu değişik toplumların yaşam biçimleri, davranışları, değer yargıları yazara kendi toplumunun bütün dokusunu eleştirme, yerme olanağı sağlar.

kaynak:nkfu