Maximilien de Robespierre (6 Mayıs 1758, Arras, Fransa – 28 Temmuz 1794, Paris, Fransa)
Fransız İhtilali’nin ünlü önderlerinden biridir. Eski bir ailenin oğlu idi, iyi bir öğrenim yaptı. Hukuk fakültesini bitirdikten sonra avukat olarak hayata atıldı, 1789’da toplanan İlk Kurucu Meclis’e Paris’ten milletvekili olarak katıldı.
Robespierre, bu ilk meclisteki çalışmalarından çok aşırı hürriyetçilerin birleştiği Jakobenler (Jacobin) klübündeki söylevleri, ayrıca Rousseau’nun siyasal, toplumsal fikirlerinin ateşli bir taraftarı olarak ün kazandı. Önceleri ılımlı bir ihtilalci, hatta anayasaya bağlı krallık taraftarıydı, sonradan Jirondenler’in cumhuriyetçi fikirlerini benimsedi. XVI, Louis’nin Fransa’ dan kaçmaya çalışmasından sonra da, başkanı gibi olduğu Jakobenler arasında aşırı, uzlaşmaz bir ihtilalci olarak davrandı.
İkinci Millet Meclisi’ne üye olamayan Robespierre, Üçüncü Meclis’e girince, önce Krala işten el çektirilmesi, daha sonra da idam edilmesi için oy verdi. 1793’te, mecliste söylediği şiddetli söylevle Jirondenler’in taraftarlarını vatan haini ilan ettikten sonra idam ettirdi. Ondan sonra, tam bir yıl Fransa’nın tek sözü geçer adamı oldu.
Robespierre, Fransız İhtilali’nde sel gibi kan akıtıldığı «Terör (Yıldırma) Devri»nin temsilcisi sayılır. Robespierre, yepyeni bir hükümet sistemi, din müessesesi kurmak amacını güdüyordu. Bunun için kendisine rakip gördüğü Kralcıları, Cumhuriyetçileri, hatta kendisiyle aynı fikirde olanları bile ortadan kaldırdı. En sonunda, başkalarını sehpaya göndermek için alet olarak kullandığı Meclis üyelerinin bir kısmı, Robespierre’in bu politikasından usandılar. 27 Temmuz 1794’te Robespierre, mecliste gene sayısız kurban isteyince, Cambon, Robespierre’i suçlandırdı. Ertesi gün mecliste konuşmak isteyen Robespierre’e «diktatöre söz yok!» diye bağırdılar, söz vermediler. O gece Robespierre’le arkadaşları tevkif edildiler, ertesi akşam da idam edildiler.
kaynak:nkfu