XIII – XIV. yüzyıllarda halk arasında Anadolu’da, halk için dini bir edebiyat başlamıştır. Bu edebiyatın dili klasik Türk edebiyatı ile halk edebiyatı dili arasında fakat daha çok halk edebiyatına yakındı.
Bu çeşit dinî edebiyat ürünlerinin en güzel ve en ünlüsü Bursalı Süleyman Çelebi tarafından yazılan Vesîletü’n – Necât (Kurtuluş Yolu, Vesilesi) adlı mevlittir.
Mevlit, Hz. Muhammed’in doğumunu konu alan bir edebî türdür. Peygamberimizin yaşamını anlatan birçok mevlit yazılmış olmasına karşın hiçbiri Süleyman Çelebi’nin Mevlit’i kadar yaygınlaşmamıştır. Denilebilir ki Süleyman Çelebi’nin Mevlit’i, Kur’an-ı Kerim’den sonra en çok okunan kitaptır.
Süleyman Çelebi, bu mevlidi Hz. Muhammed’in diğer peygamberlerden üstün olduğunu kanıtlamak için yazmıştır.
Mevlit, 1409 – 1410’da yazılmıştır.
Süleyman Çelebi’nin mevlidi münâcât (Tanrı’ya yakarış), velâdet (Peygamber’in doğuşu), risâlet (Peygamber oluşu), miraç (Göklerde Tanrı’yla buluşması), rıhlet (Peygamber’in vefatı), dua bölümlerinden oluşmuştur.
SÜLEYMAN ÇELEBİ (1346 – 1351? -1422)
Süleyman Çelebi’nin yaşamı hakkında fazla bilgimiz yoktur. Eski kaynakların onun hakkında verdiği bilgiler az ve karışıktır. Bir kaynakta onun Osman Gazi’nin kayın babası Şeyh Edebali’nin üçüncü kuşaktan torunu olduğu belirtilmektedir.
Düzenli bir eğitim almış, Yıldırım Beyazıt’ın divan imamlığında bulunmuştur. Daha sonra Yıldırım Beyazıt zamanında tamamlanan Bursa Ulu Cami’ine imam olarak atanmıştır.
İsminde bulunan Çelebi kelimesinden yola çıkan bazı araştırmacılar, onun Mevleviliğe mensup olduğunu söylerler.
Süleyman Çelebi’nin mezarı Bursa’da Çekirge yolu üzerinde Yoğurtlu Baba Türbesi yakınlarındadır.
kaynak:nkfu