David Livingstone, İskoçyalı hekim, Afrika kaşifi (Lanarkshire / Blantyre 1813 – Afrika / Zambiya 1873). Glasgow’daki College kurlarında tıp ve ilahiyat öğrenimi gördü. 1840’da hekim olduktan sonra 1841’de Afrika’ya giden Londra Hıristiyanlık Misyonuna katıldı. Aynı yıl Kuruman’dan (şimdi Botswana) yola çıkarak misyon kampları kura kura 1849’da Kalahari Çölü’nü aşıp, Ngami Gölü’nü gören ilk Avrupalı olmak onurunu kazandılar. 1851’de Kolebeng (Botswana) kampından kuzeye ilerleyerek Zambezi Irmağı’nı gören ilk Avrupalı oldu. Kıtayı aşacak büyük gezisine başladı (1853). Bir grup Afrikalıyla Zambezi Irmağı’nın yukarısını izleyerek Zambiya’nın Barotseland Krallığı’ndan (Bulozi) geçti. 1854’te Lunda (Kuzey Angola) ülkesine girdi. Hastalık ve uzun yorucu yolculuktan sonra bitkin durumda Atlas Okyanusu kıyısındaki Luanda Limanı’na ulaştı.
Zambezi Irmağı’ndan aşağılara indiğinde bulduğu büyük Mosioatunya Çağlayanı’na “Victoria Çağlayanı” (Zimbabwe) adını verdi. Irmak yönünden ilerleyerek Hint Okyanusu kıyısındaki Kelimane Limanı’na (Mozambik) ulaştığı zaman (1856), 20 aylık sürede Avrupalıların bilmediği Afrika Kıtası’nı batıdan doğuya aşmış oldu. Aynı yıl Londra’ya döndüğünde kahramanlar gibi karşılandı ve Missionary Travels and Researches in South Afrika (Güney Afrika’ daki Misyonerlik Gezi ve Araştırmaları) 1857, adlı eseri en çok satan kitaplar arasına girdi. İkinci keşif gezisini İngiliz Hükümeti üstlendi. Bu kez Zambezi Irmağı’ndan gemiyle inmeyi denediyse de, burgaç ve akıntılar nedeniyle vazgeçip, kuzeydeki Şire Irmağı’nda yol alarak 1859’da Nyasa Gölü’ne (Malavi) erişen ilk İngiliz oldu. Dört yıl boyunca keşif ekibiyle gezisini sürdürdü. Göl çevresini ve yaylalarını araştırdıktan sonra 1863’te İngiltere’ye çağrıldı. 1866’da yeniden Doğu Afrika’ya geldiğinde, köle ticaretiyle ilgili yeni bilgiler toplamayı, Kongo ve Nil ırmaklarının kaynaklarını bulmayı tasarlıyordu. Tanganika Gölü’ne vardığında gitgide gücünü yetirdiğini görünce batıya yöneldi. 1867-1868 arasında Mveru ve Bangveulu göllerini (Zambiya) gören ilk Avrupalı oldu.
1868-1870 arasında Mveru Gölü’ nün kuzeyindeki ırmaklar sistemini inceledi. 1871’de Lualaba ya da Yukarı Kongo Irmağı’na ulaştı. Aynı yıl yaşayıp yaşamadığının araştırılması için bir ABD gazetesinin gönderdiği H. M. Stanley ekibi onu, Tanganika Gölü kıyısındaki Ujiji Kasabası’nda (Tanzanya) buldu. Ekibinin en güvenilir adamlarıyla Kongo Irmağı’nın kaynağını araştırmaya koyuldu (1872). Ancak bir sonuç alamadan Bangveulu Gölü çevresinde yaşamını yitirdi. Adamları, bedenini mumyalayıp İngiltere’ye taşıdılar ve Westminster Abbey’e gömüldü. Büyük bir kaşif olarak tarihe geçti.
kaynak:nkfu