Etiket: bilime katkıları ve eserleri hakkında bilgi.

İbn-i Zühr Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında

İbn-i Zühr; İbn Zühr, tam adı Ebu Mervan Abdülmelik bin Ebi’l-âlâ Zühr, Batı’da avenzoar ya da abu meron olarak da bilinir (d. 1090, İşbiliye [Sevilla] – ö. 1162, İşbiliye), yeni tedavi yöntemlerinin öncüsü olmuş Endülüslü Arap hekimdir. İbraniceye, Latinceye ve Batı dillerine çevrilen yapıtlarıyla Doğu ve Batı tıbbını 18. yüzyıla değin etkilemiştir.

Ünlü hekimler ve filozoflar yetiştirmiş köklü bir aileden geliyordu. İlk tıp bilgilerini, hekim olan babası Ebu’l-Âlâ Zühr’den aldı. Ayrıca edebiyat, fıkıh ve din öğrenimi gördü. Kuzey Afrika’da dolaştığı sırada Fas valisi tarafından bilinmeyen bir nedenle tutuklandı. Murabıtların iktidardan düşmesiyle egemenliği ele geçiren Muvahhidlere bağlanan İbn Zühr, büyük bir servet kazandı ve babası gibi vezirliğe kadar yükseldi.

Uygulamaya önem vererek tıbbi varsayımlardan kaçındı ve büyük İranlı hekim İbn Sina’nın öğretilerine karşı çıktı. Daha sonra İbranice ve Latinceye de çevrilen et-Teysir-fi’l-Mudavat ve’t-Tedbir adlı yapıtında perikard iltihabı ve mediyastinde oluşan apseleri tanımladı ve trakeotomi, katarakt ve böbrek taşı ameliyatları için yöntemler belirledi. Ayrıca gözbebeğinin daralıp genişlemesini de inceledi ve uyuşturucu etkileri olan adamotunun (Mandragos) göz hastalıklarının tedavisinde kullanılmasını salık verdi. Kitabü’l-İktisad fi Islahi’l-Enfus ve’l-Ecsad öbür önemli yapıtıdır.

Ünlü İslam düşünürü ve hekim İbn Rüşd’ün öğrencisi olan İbn Zühr’ün Avrupa’da tıp uygulamaları alanındaki etkisi uzun süre devam etti.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , , , , ,

Alcide d’Orbigny Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında

Alcide d’Orbigny; (d. 6 Eylül 1802, Coueron – ö. 30 Haziran 1857, Saint-Denis yakınları, Fransa), paleontolojinin temel dallarından mikropaleontolojinin kurucusu olan Fransız zooloji bilgini. Orbigny 1826’dan başlayarak sekiz yıl süren Güney Amerika, gezisinde bu kıtanın insanlarını, canlı ve cansız doğasını inceledi.

Yaptığı araştırmaları Voyage dans l’Amérique méridionale (1834-47, 10 cilt; Güney Amerika Yolculuğu) adlı yapıtında topladı ve 1842’de Güney Amerika’nın ilk kapsamlı haritasının çıkarılmasına yardımcı oldu. Paraná Havzasında fosil içeren katmanların gözlemine dayanan çalışması stratigrafik paleontolojiye büyük katkı sağladı. Farklı tortul kayaç katmanlarının birbirini izleyen jeolojik dönemlerde suda çökelerek oluştuğunu ve bu katmanların, içerdikleri fosillerin tarihlendirilmesiyle ayırt edilebileceğini gösterdi. Bu yaklaşımı sayesinde ilk kez jeolojik oluşumları çökelme katlarına göre bölümlere ayırdı. Orbigny her katın farklı canlılardan oluşmuş bağımsız bir fauna tarafından temsil edildiğine ve bu faunayı oluşturan canlıların, Tanrı tarafından gerçekleştirilen farklı yaratma girişimlerinin sonucu olduğuna inanıyordu. Bu görüşü aynı tarihlerde Güney Amerika’da geniş bir araştırma gezisine çıkmış olan ve aynı olguların birçoğuyla karşılaşan Charles Darwin’in geliştirdiği evrim kuramıyla taban tabana zıttı.

Orbigny tortul kayaç katlarını tarihlendirme amacıyla küçük deniz hayvanlarının fosillerini, çiçektozlarını, tohumları ve sporları inceledi. Mikropaleontolojinin temellerini atan bu çalışmalar giderek önem kazanmış ve bu bilim dalı günümüz petrol araştırmalarında büyük bir uygulama alanı bulmuştur. Orbigny 1850’den başlayarak Avrupa’nın kuzeybatısındaki jeolojik oluşumlarda Jura Dönemi (190 milyon-136 milyon yıl önce) fosilleri tarafından temsil edilen katların belirlenmesine girişti.

Paléontologie française (1840-54, 14 cilt; Fransa Paleontolojisi) adlı tamamlanmamış yapıtı bilim dünyasında saygın bir yere sahiptir.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , , , , ,

Nicole Oresme Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında

Nicole Oresme; Nicole D’oresme olarak da bilinir (d. y. 1325, Allemagne – ö. 11 Temmuz 1382, Lisieux, Fransa), Aristotelesçi Fransız bilgin, iktisatçı ve Katolik din adamıdır. Modern matematik ve bilimin yanı sıra Fransız düzyazısının, özellikle bilimsel söz dağarının gelişmesinin temellerini atmıştır.

Paris’te ilahiyat okuduktan sonra, Paris Üniversitesi’ndeki Collège de Navarre’da 1348’den 1356’ya değin muhasebeci, 1361’e değin de belletmen olarak görev yaptı. Rouen’de piskoposluk kurulu üyesi (1362) ve başpapaz (1364) oldu. 1370’te Fransa kralı V. Charles’ın özel rahipliğine getirildi. Kral maliye alanında, Oresme’in kuramları doğrultusunda önemli değişiklikler yaptı. Oresme’e göre vergiler yasaya dayanmalı, sabit bir para sistemine bağlı ve sürekli olmalıydı. Belirli bir değerli metalin belirli bir ağırlığı olarak tanımlanan madeni paraların değeri ve geçerliliği de parayı çıkaran yetki kaynağının güvencesini taşımalıydı. Paralar prense değil, kamuya ait olduğuna göre prensin paranın standardını, ağırlığını ya da iki metalin karışım oranını değiştirme hakkı yoktu. Oresme’in ekonomi politikası 14. yüzyılda yaygın biçimde kullanılan kredi ve tahvilleri dikkate alıyordu. Oresme’in V. Charles’ın isteği üzerine Aristoteles’in etik, siyaset ve iktisatla ilgili kitaplarının o dönemde kullanılan Latince metinlerinden yaptığı çeviriler (y. 1375) Fransız dilinin gelişmesine önemli katkıda bulundu. Oresme 1377’de Lisieux piskoposu seçildi.

Oresme’in matematik alanındaki çalışmaları daha sonra analitik geometrinin geliştiği zeminin oluşmasına yardımcı oldu. Değeri bir başka değişkene bağlı bir değişkenin büyüklüğünün grafik yoluyla gösterilebileceğini savundu. Bu yöntemin sistematik kuramsal temeli daha sonra René Descartes tarafından geliştirildi. Oresme, sabit ivmeyle hareket eden bir cismin verili bir sürede aldığı yolun, o cismin, sürenin tam ortasındaki hızıyla ivmesiz hareket ettiğinde alacağı yola eşit olduğunu belirten Merton teoremini geometrik yöntemle kanıtlayarak kinematiğe de büyük katkıda bulundu.

Oresme Traité de la sphère (Küre Üzerine İnceleme) ve Livre du ciel et du monde (Gök ve Dünya Üzerine Kitap) adlı yapıtlarında, kendi geliştirdiği özgün bilimsel kavramları sergiledi. Kara büyüye ve müneccimliğe karşı Livre de divinacions’u (Kehanetler Kitabı) yazdı. Birden fazla evrenin olabileceğini savunarak Aristoteles’e de karşı çıktı. Özellikle Aristoteles’in Peri ouranou (Gök Üzerine) adlı yapıtındaki, sabit bir yerkürenin çevresinde hareket eden gökler kuramına karşı geldi. 1484’te basıldıktan sonra 17. yüzyılda pek çok baskısı yapılan De moneta (y. 1360; Para Sistemi Üzerine) adlı ünlü incelemesi, madeni paraların değerinin düşürülmesine karşı yazılmıştı. Bu yapıtı dolayısıyla Oresme ortaçağın en büyük iktisatçısı sayılagelmiştir.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , , , ,