Etiket: ernst von aster

Ernst von Aster Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında

Ernst von Aster; (d. 18 Şubat 1880. Berlin-ö. 21 Ekim 1948. Stockholm), adcılığı, olgucu temellere dayandırarak bilgi kuramı açısından ele alan Alman felsefecidir. Nazilerin baskısı sonunda üniversitedeki görevinden ayrılmış, 1939’da Türk hükümetinin çağrılısı olarak geldiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde 15 yıl süreyle felsefe tarihi ve bilgi kuramı dersleri vermiştir.

Prusyalı soylu bir aileden gelen von Aster’in babası generaldi. Üniversiteye Berlin’de başladı. Daha sonra Münih’te felsefe üzerinde yoğunlaşarak eğitimini sürdürdü. Ayrıca, doğa bilimlerine ilgi duyduğu için matematik ve zooloji derslerine de katıldı. Münih Üniversitesi’nde önce doçent, daha sonra da profesör olan von Aster, görevine Giessen Üniversitesi’nde devam etti. Sosyal Demokratların siyasal görüşlerine duyduğu yakınlık, 1933’te Nazilerin görevine son vermesine neden oldu. 1936’da İstanbul’a gelmeden önce bir süre İsveç’te yaşadı.

1933 Üniversite Reformu kapsamında Nazilerin görevlerine son verdiği profesörlerin ders vermek üzere çağrılmaları da yer alıyordu. Von Aster’in, kendisinden önce bu yolla Türkiye’ye gelen felsefeci Hans Reichanbach ve daha sonra gelen Walter Kranz ile birlikte, Türk üniversitelerinde felsefe geleneğinin yerleşmesinde önemli katkıları olmuştur. Von Aster ayrıca, Hukuk Fakültesi’nde hukuk felsefesi dersleri vermiş, üniversite içinde ve dışında verdiği konferanslarla dikkat çekmiş, İstanbul Üniversitesi’nin önemli yayın organı Felsefe Arkivi’nin kurucuları arasında yer almıştır. Von Aster’in Takiyettin Mengüşoğlu, Macit Gökberk, Bedia Akarsu gibi felsefecilerin yetişmesinde emeği geçmiştir. Edmund Husserl’in 1900’de Logische Untersuchungen (Mantık Araştırmaları) adlı kitabının yayımlanması, felsefede fenomenoloji akımının yaygınlık kazanmasına yol açtı. Von Aster’in felsefi görüşlerinin temelini fenomenolojiye karşı tutumu oluşturur. Bu iki görüş arasındaki temel farklılık “gerçek olan”ın kaynağı ile ilgili tartışmadan çıkar. Von Aster’in görüşüne göre “gerçek olan”ın kaynağı insandır. Buna bağlı olarak düşünme ediminin öznesi insan; mantığın konusu da insanın düşünme edimidir. Oysa fenomenoloji, gerçeğin insan ile sınırlı olmayan “mutlak” bir varlığı olduğu görüşünden kaynaklanır. Von Aster’in Prinzipien der Erkenntnislehre (1913; Bilgi Öğretisinin İlkeleri) adlı yapıtının alt başlığının Versuch zu einer Neubegründung des Nominalismus (Adcılığın Yeniden Kurulması Denemesi) oluşu, onun yeni bir adcılık görüşünün öncüsü olduğunun işaretidir. Adcılıkta tümellerin tek başlarına ayrı bir varlıkları yoktur; tek tek insanlardan bağımsız bir insanlık yoktur. İnsan düşüncesinden bağımsız, ayrı bir varlık dünyasını kabul etmeyen von Aster, “değerler”in de insan zihninden bağımsız ele alınamayacağını, “güzel” diye bir şeyin olmadığını, ancak “güzel bir çocuk” ya da “güzel bir kitap”tan söz edilebileceğini vurgularken, bu tür “değerler”in insanın nesnelere eklediği sıfatlar olduğunu belirtiyordu. Prinzipien’i Almanya’da fenomenoloji görüşünün en etkili olduğu dönemde yayımlaması, von Aster’in getirdiği karşı görüşlerin yeteri kadar etkili olamamasına yol açmıştır. O da bu yüzden daha sonraki çalışmalarında felsefe tarihine ağırlık vermiştir.

Von Aster, Geschichte der neueren Erkenntnistheorie: von Descartes bis Hegel (1921; Yeni Bilgi Kuramının Tarihi: Descartes’tan Hegel’e) adlı yapıtında felsefe tarihinin bağımsız bir felsefe disiplini ve “felsefe tarihinin felsefe üzerine felsefe yapmak” olduğunu savunur. Felsefe tarihi çalışmalarında, felsefe sorunlarının gelişme çizgisini izleyerek, mantık düzenini kavramaya çalışır. Von Aster’in öbür önemli yapıtları arasında Geschichte der Antiken Philosophie (1921; İlkçağ Felsefesi Tarihi), Raum und Zeit in der Geschichte der Philosophie (1921; Felsefe Tarihinde Zaman ve Mekân Kavramı), Philosophie der Gegenwart (1935; Çağdaş Felsefe) ile Macit Gökberk’in derlediği Felsefe Tarihi Dersleri (1943) ve Bilgi Kuramı ve Mantık (1945) sayılabilir.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , , , , ,