Etiket: evliya çelebi

Evliya Çelebi Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında Evliya Çelebi’nin gezdiği yerler?

Gerçek adı Derviş Mehmed Zillî olarak kayıtlara geçen Evliya Çelebi, 1611 yılında İstanbul Unkapanı’nda dünyaya gelmiştir. Sarayın kuyumcubaşısı olan babası Derviş Mehmed Zillî ailesini Kütahya’dan İstanbul’a yerleştirmiştir. Çelebi, ilköğrenimini özel olarak gördükten sonra bir süre medresede okumuştur. Babasından tezhip, hat ve nakış da öğrenmiştir. Musiki ile de yakından ilgilenmiştir. Kuran’ı ezberleyerek “hafız” payesini de almıştır.

Evliya Çelebi Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında Evliya Çelebi'nin gezdiği yerler?

Çelebi, Osmanlı döneminde Şehzadelerin eğitim gördüğü Enderuna alınmış, dayısı Melek Ahmed Paşa’nın aracılığıyla Sultan IV. Murad’ın hizmetine girmiştir. IV. Murad’ın vefatına kadar sarayda zeka ve güzel konuşma kabiliyeti sayesinde pâdişahın teveccühünü kazanmıştır. Bu yüzden çok yüksek görevlere getirilmesi beklenmiş, düşünülmüştür.

Bir rivayete göre

Evliya Çelebi Seyahatname’nin girişinde seyahate duyduğu ilgiyi anlatırken bir gece rüyasında Sevgili Peygamberimiz Hazreti Muhammed’i gördüğünü, ondan “şefaat ya Resulallah” diyerek şefaat isteyecek yerde, şaşırıp “seyahat ya Resulallah” dediğini, bunun üzerine Sevgili Peygamberimiz’in ona gönlünün uyarınca gezme, uzak ülkeleri görme imkanı verdiğini yazar.

Evliya Çelebi nereleri gezdi?

Evliya Çelebi bu rüya üzerine 1635’te, önce İstanbul’u dolaşarak gördüklerini, duyduklarını kaleme almıştır. 1640 yıllarında ise Bursa, İzmit ve Trabzon’u gezip, 1645 yılında da Kırım’a Bahadır Giray’ın yanına gitmiştir. Yakınlık kurduğu kimi devlet büyükleriyle uzak yolculuklara çıkan Çelebi, savaşlara, mektup götürüp getirme görevi olan ulak olarak katılmıştır.

1645’te Yanya’nın alınmasıyla sonuçlanan savaşta, Yusuf Paşa’nın yanında görevli bulunmuştur. 1646 yılında Erzurum Beylerbeyi Defterdarzade Mehmed Paşa’nın muhasibi olmuştur. Doğu illerini, Azerbaycan’ın, Gürcistan’ın kimi bölgelerini gezmiştir. Bir ara Revan Hanı’na mektup götürüp getirmekle görevlendirilmiş bu nedenle Gümüşhane ve Tortum yörelerinin her yerini dolaşmıştır.

Evliya Çelebi Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında Evliya Çelebi'nin gezdiği yerler?

1648’te İstanbul’a dönerek Mustafa Paşa ile Şam’a gitti, üç yıl bölgeyi gezdi. 1651’den sonra Rumeli’yi dolaşmaya başladı, bir süre Sofya’da bulundu. 1667-1670 arasında Avusturya, Arnavutluk, Teselya, Kandiye, Gümülcine, Selanik yörelerini gezdi.

Evliya Çelebi, Seyahatnâme’sinde gezip gördüğü yerleri kendi üslûbu ile anlatmaktadır. Evliya Çelebi’nin 10 ciltlik Seyahatnâmesi, bütün görmüş ve gezmiş olduğu memleketler hakkında oldukça önemli bilgiler içermektedir. Eser bu yönden Türk Kültür tarihi ve gezi edebiyat açısından önemli bir yere sahip olmuştur.

42 yıl boyunca yaptığı seyahatleri 10 cilt olan Seyahatname eserinde ele almıştır.

O seyahatlerin tarih ve cilt numaraları aşağıdaki gibidir.

Evliya Çelebi Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında Evliya Çelebi'nin gezdiği yerler?

1630 – İstanbul ve çevresi
1640 – Anadolu, Kafkaslar, Girit ve Azerbeycan
1640 – Suriye, Filistin, Ermenistan ve Rumeli
1655 – Doğu Anadolu, Irak, ve İran
1656 – Rusya ve Balkanlar
1663/1664 – Macaristan’da askeri seferler
1664 – Avusturya, Kırım, ve ikinci kez Kafkaslar
1667-1670 – Yunanistan ve ikinci kez Kırım ve ikinci kez Rumeli
1671 – Hac için Hicaz, Mekke ve Medine
1672 – Mısır ve Sudan

Seyahatname nasıl yazıldı?

Evliya Çelebi 50 yılı kapsayan bir zaman dilimi içinde gezdiği yerlerde toplumların yaşama düzenini ve özelliklerini yansıtan gözlemler yapmıştır. Bu geziler yalnız gözlemlere dayalı aktarmaları, anlatıları içermez, araştırıcılar için önemli inceleme ve yorumlara da olanak sağlar. Seyahatname’nin içerdiği konular, belli bir çalışma alanını değil, insanla ilgili olan her şeyi kapsar. Üslup bakımından ele alındığında, Evliya Çelebi’nin, o dönemdeki Osmanlı toplumunda, özellikle divan edebiyatında yaygın olan düzyazıya bağlı kalmadığı görülür.

Divan edebiyatında düzyazı ayrı bir marifet ürünü sayılır, ağdalı bir biçimle ortaya konurdu. Evliya Çelebi, bir yazar olarak, bu geleneğe uymadı, daha çok günlük konuşma diline yakın, kolay söylenip yazılan bir dil benimsedi. Bu dil akıcıdır, sürükleyicidir, yer yer eğlenceli ve alaycıdır.

Evliya Çelebi Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında Evliya Çelebi'nin gezdiği yerler?

Evliya Çelebi gezdiği yerlerde gördüklerini, duyduklarını yalnız aktarmakla kalmamış, onlara kendi yorumlarını, düşüncelerini de katarak gezi yazısına yeni bir içerik kazandırmıştır. Burada yazarın anlatım bakımından gösterdiği başarı uyguladığı yazma yönteminden kaynaklanır. Anlatım belli bir zaman süresiyle sınırlanmaz, geçmişle gelecek, şimdiki zamanla geçmiş iç içedir. Bu özellik anlatılan hikayelerden, söylencelerden dolayı yazarın zamanla istediği gibi oynaması sonucudur.

Evliya Çelebi belli bir süre içinde, özdeş zamanda geçen iki olayı, yerinde görmüş gibi anlatır, böylece zaman kavramını ortadan kaldırır. Seyahatname’de, yazarın gezdiği, gördüğü yerlerle ilgili izlenimler sergilenirken, başlı başına birer araştırma konusu olabilecek bilgiler, belgeler ortaya konur. Bunlar arasında öyküler, türküler, halk şiirleri, söylenceler, masal, mani, ağız ayrılıkları, halk oyunları, giyim-kuşam, düğün, eğlence, inançlar, komşuluk bağlantıları, toplumsal davranışlar, sanat ve zanaat varlıkları önemli bir yer tutar.

Çelebi insanlara ilgili bilgiler yanında, yörenin evlerinden, cami, mescid, çeşme, han, saray, konak, hamam, kilise, manastır, kule, kale, sur, yol, havra gibi değişik yapılarından da söz eder. Bunların yapılış yıllarını, onarımlarını, yapanı, yaptıranı, onaranı anlatır. Yapının çevresinden, çevrenin havasından, suyundan sözeder. Böylece konuya bir canlılık getirerek çevreyle bütünlük kazandırır.

Evliya Çelebi Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında Evliya Çelebi'nin gezdiği yerler?

Seyahatname’nin bir özelliği de değişik yöre insanlarının yaşama biçimlerine, davranışlarına, tarımla ilgili çalışmalarından, süs takılarına, çalgılarına dek ayrıntılarıyla geniş yer vermesidir. Eserin bazı bölümlerinde, gezilen bölgenin yönetiminden, eski ailelerinden, ileri gelen kişilerinden, şairlerinden, oyuncularından, çeşitli kademelerdeki görevlilerinden ayrıntılı biçimde söz edilir. Evliya Çelebi’nin eseri dil bakımından da önemlidir.

Yazar, gezdiği yerlerde geçen olayları, onlarla ilgili gözlemlerini aktarırken orada kullanılan kelimelerden de örnekler verir. Bu örnekler, dil araştırmalarında, kelimelerin kullanım ve yayılma alanını belirleme bakımından yararlı olmuştur.

Evliya Çelebi’nin Seyahatname’si çok ün kazanmasına rağmen, ilmi bakımdan, geniş bir inceleme ve çalışma konusu yapılmamıştır.1682’de Mısır’dan dönerken yolda ya da İstanbul’da öldüğü sanılmaktadır. Ölüm yeri ve mezarı bilinmemektedir. Kabri bir ihtimal, şimdi Lohusa Sultan Türbesi yanındaki Meyyit Mezarlığı’nda, ailesi yanındadır.

Kaynakça: tgrthaber

Etiketler, , , , , , , , , , , ,

Evliya Çelebi kimdir aslen nereli kaç yaşında hayatı biyografisi

Evliya Çelebi, Türk edebiyatının gezi türündeki ilk ve en önemli eseri olarak adlandırılan, “Seyahatname” adlı kitabın yazarı, ünlü gezgin.

aslennereli.com

1611 yılında İstanbul Unkapanı’nda, geçinmek için pirinç levhalar üzerine oyma işleyen bir sanatçı olan, Derviş Mehmet Zilli‘nin oğlu olarak dünyaya gelen Evliya Çelebi, ilk senelerde öğrenimini özel olarak gördükten sonra bir süre medresede okudu, babasından tezhip, hat ve nakış öğrendi.

Kanuni‘nin Zigetvar Seferi’nde, önemli hizmetleri olan babasının, çevresindeki kişilerin serüvenlerini hikaye ettikleri aile sohbetlerinde bulunduğu süre boyunca, dünyayı gezip görme merakı duymaya başladı. Asıl adı Mehmed olan Evliya Çelebi, yirmili yaşların başında, İstanbul içinde gezerek gördüklerini duyduklarını kaleme almaya başladı.

Enderunda eğitim aldığı dört yılın ardından, dayısı Melek Ahmed Paşa‘nın aracılığıyla Sultan IV. Murad‘ın hizmetine girerek sipahi olan Evliya Çelebi, padişahın Revan Seferi’nden sonra saraya girdi. Sarayda geçirdiği kısa sürenin ardından buradan ayrılarak ilk seyahati olan, Bursa yolculuğuna çıkan ve daha sonra 1640’larda İzmit, Trabzon ve Girit yolculuklarına çıkan Evliya Çelebi, 1645 senesinde, Bahadır Giray‘ın yanına, Kırım‘a gitti. Aynı sene Yanya‘nın alınmasıyla sonuçlanan savaşta, Yusuf Paşa‘nın yanında görevli bulunan ve 1646 yılında, Erzurum Beylerbeyi Defterdarzade Mehmed Paşa‘nın muhasibi olan Evliya Çelebi, doğu illeriyle birlikte, Azerbaycan ve Gürcistan‘ın çeşitli yerlerini gezdi.

Daha sonra Revan Hanı’na ulaklıkla görevlendirilen ve böylece Gümüşhane, Tortum yörelerini de dolaşma fırsatı bulan Evliya Çelebi, 1648 senesinde İstanbul’a geri dönerek Mustafa Paşa ile Şam‘a gitti ve üç yıl bu bölgede incelemeler yaptı.

1651‘den sonra Rumeli‘yi dolaşmaya başlayan ve bir dönem de Sofya‘da bulunan Evliya Çelebi, 16671670 yılları arasında Avusturya, Arnavutluk, Teselya, Kandiye, Gümülcine ve Selanik yörelerini gezdi.

50 yıl boyunca Hicaz, Mısır, Sudan, Habeşistan, Dağıstan gibi ülkelere gezilere çıkan ve bu gezilerin bazılarında yakınlık kurduğu bazı devlet büyükleriyle beraber olan Evliya Çelebi, gezilerde önemli mektuplar götürmek ya da savaşa katılmak gibi çeşitli hizmetlerde bulunuyordu.

Bu arada gördüklerini, yaşadıklarını ve gözlemlerini, gerçekçi bir gözle izlenen olayların, yalın ve duru bir anlatım içinde halkın anlayacağı şekilde Seyahatname eserinde, tarih ve yer belirterek yazıya döken Evliya Çelebi, bazen de naklettiği olayları renklendirmek amacıyla uydurma haberler ve olaylar da ortaya atarak, okuyucunun ilgisini çekmek için aklın alamayacağı garip olaylara da yer veriyordu.

Bütün gezip gördüğü yerleri okuyucuya anlattığı on ciltlik Seyahatname, sadece gözlemlere dayalı aktarmaları ve anlatımları içermekle kalmayıp, araştırıcılar için önemli inceleme ve yorumlara da olanak sağlayan bu eser, belirli bir çalışma alanını değil, insanla ilgili olan her şeyi kapsar. Bu yönüyle Seyahatname, Türk kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısından önemli bir yere sahiptir.

Evliya Çelebi’nin bugün Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’nde bulunan ve özgün metni 4.000 sayfa tutan 10 ciltlik seyahatnamesinden başka Şakaname diye bir eserinin olduğunu da bize haber vermektedir. Ancak bugüne kadar izine rastlanmamıştır. Evliya Çelebi’nin hayatına dair bildiklerimizin tamamı kendi anlattıklarıdır. 51 yıllık gezi hayatı boyunca devamlı not tutmuş, nerelere gittiğini, ne yaptığım, kimlerle görüştüğünü uzun uzun yazmıştır. Hangi tarihte ve nerede öldüğü kesin olarak tespit edilememiştir. Ancak, yalnızlık köşesine çekildiği Mısır’da 1685 tarihinden sonra öldüğü tahmin edilmektedir.

Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nin ciltlerinin konuları:

I. Cilt: İstanbul ve civarı
II. Cilt: Nisan 1640’ta yaptığı Buca, Batum, Trabzon, Kafkasya, Girit seferi, 1645’te Erzurum, Azerbaycan ve Gürcistan
III. Cilt: Şam – Suriye, FilistinUrmiye, Sivas, El-Cezire, Ermenistan, Rumeli (Bulgaristan ve Dobruca)
IV. Cilt: Van, Tebriz, Bağdat, Basra seyahati
V. Cilt: Van, Basra seyahatinin sonu, Oçakov seyahati, Rakoçzi’ye karşı sefer, Rusya seferi, Anadolu asilerine karşı hareket, Çanakkale yolu ile Bursa’ya avdet, Boğdan’a gidiş, Transilvanya seyahati, Bosna’ya gidiş, Dalmaçya seferi, Sofya’ya avdet
VI. Cilt: Transilvanya seferi, Arnavutluk’a gidiş, İstanbul’a avdet. Macar seferi, Uyvar’ın muhasarası, müellifin 40.000 Tatarla, Avusturya, Almanya, Flemenk’e ve Baltık Denizi‘ne kadar gitmesi. Uyvar’ın zaptı, Belgrad’a avdet. Hersek’e gönderilmesi, Raguza seyahati, Karadağ seferi, Kanija seferi ve Kanizsa-Hırvat memleketi
VII. Cilt: Avusturya, Kırım, Dağıstan, Deşt-i Kıpçak, Esterhan
VIII. Cilt: Kırım, Girit, Selanik, Rumeli
IX. Cilt: Garbi Anadolu, Suriye, Mekke ve Medine seyahati
X. Cilt: Mısır
Kaynak:Biyografi.info

Etiketler, , , , , , , , , , , ,

Evliya Çelebi Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında

Evliya ÇelebiUluslararası ün kazanmış büyük bir Türk gezginidir. XVII. yüzyılın en büyük yazarlarındandır. 1611’de İstanbul’da Unkapanı’nda doğdu. Babası Derviş Mehmet Zilî sarayın kuyumcubaşısıydı. 114 yaşında ölmüştür. Evliya Çelebi, babası 77 yaşındayken doğmuştur. Mehmet Zilî Sultanahmet Camisi’nden süsleme işlerini yapan sanatkarlardandı. Ailesi aslında Kütahyalı’ydı, fetihten sonra İstanbul’a yerleşmişlerdi.

Evliya Çelebi ilk öğreniminden sonra 7 yıl medreseye giderek orta öğrenimini tamamladı, Enderun denilen saray okuluna girerek orada ilerledi. Ayrıca hafız oldu, babasından da güzel sanatlar öğrendi. Biraz şairliği de vardır. Müziğe çalışan, sesi pek güzel olan Çelebi, IV. Murat’ın takdirini kazanarak, dayısı Damat Melek Ahmet Paşa’nın da desteğiyle 1635’te, 24 yaşında sarayda görev aldı.

Büyük bir araştırma merakı, ince bir zekası olan Çelebi, gezilerini 1630’da gördüğü bir rüyaya bağlar. Anlattığına göre rüyasında Hz. Peygamberi görmüş, «Şefaat» diyeceğine, heyecandan: «Seyahat, yâ Resûllullah!» demiş, Peygamber de gülümseyerek onun dileğini kabul etmiş.

EVLİYA ÇELEBİ’NİN İLK GEZİLERİ

Çelebi’nin 10 büyük ciltlik Seyahatname’sinin ilk cildi bir İstanbul ansiklopedisi gibidir, en ince ayrıntılarına kadar şehri inceler. Çelebi Batı Anadolu’da ilk gezilerinden sonra, babasının mânevi oğlu olan Trabzon Beylerbeyi Ketenci Ömer Paşa ile birlikte, Trabzon’a gitti. Oradan, Karadeniz’in bütün doğu kıyılarını gezip 1641’de Kırım’a geçti. Bahadır Giray Han’ın yanında uzun süre kaldıktan sonra deniz yolu ile İstanbul’a döndü.

1645 Girit Seferi’ne katılarak Hanya’nın fethinde bulundu. 1646’da akrabası olan Defterdarzade Mehmet Paşa Erzurum Beylerbeyi olunca, onun yanında Doğu Anadolu’ya gitti. Gürcistan’ı, Azerbeycan’ı, bu arada Tebriz’le Bakû’yu gezdi. Dağıstan’a Hazar kıyılarına, Volga’ya kadar gitti. Kırım’a döndü, Balkanları geçerek 1668’de İstanbul’a döndü. Gezi merakı iliklerine işlediğinden 7 aydan fazla oturamadı, bu sefer osmanlı’nın bugünkü Yunanistan’da kalan şehirlerini gezmeye başladı. Mora’dan Girit’e geçti, Arnavutluk’ta dolaştı, 1670’te gene İstanbul’a geri döndü.

ÇELEBİ’NİN SON GEZİSİ

21 Mayıs 1671’de yanına 8 kölesini de alarak, sonuncu gezisine çıkan Çelebi, Ege Adaları’nı, Güney Anadolu’yu, Suriye’yi dolaştı, Hicaz’a gidip hacı olduktan sonra Mısır’a gitti. Burayı çok beğendiği anlaşılıyor, çünkü, Kahire’de 9 yıla yakın kaldı. Yalnız, bu arada birçok kereler Sudan’a, Eritre’ye gitti. Bundan sonra da Seyahatname’sinin X. cildi bittiğinden, Mısır’da mı, İstanbul’a dönüp burada mı öldüğü bilinemiyor. Yalnız, 1862’de öldüğünü biliyoruz.

BÜYÜK BİR ESER

Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 10 büyük cilt halinde, istanbul’da basılmıştır. Bunun yalnız son iki cildi lâtin harfleriyledir. Ayrıca, bu geniş eserden yapılan seçmeler yayınlanmıştır. Eserden parça parça yapılan çeviriler Batı dillerinde yayınlanmış olduğu gibi, Batı bilginlerince de çok incelenmiştir. Çelebi’nin kendine has zarif üslûbu, ona pek çok hayran kazandırmıştır. Bu büyük eser XVII. yüzyıl Osmanlı Türkleri’nin tarihi, folkloru, uygarlığı bakımından çok değerli bir hazinedir.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , , , ,

Evliya Çelebi Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında

1611 yılında İstanbul Unkapanı’nda, geçinmek için pirinç levhalar üzerine oyma işleyen bir sanatçı olan, Derviş Mehmet Zilli’nin oğlu olarak dünyaya geldi. Evliya Çelebi, ilk senelerde öğrenimini özel olarak gördükten sonra bir süre medresede okudu, babasından tezhip, hat ve nakış öğrendi.

Kanuni Sultan Süleyman’ın Zigetvar Seferi’nde, önemli hizmetleri olan babasının, çevresindeki kişilerin serüvenlerini hikaye ettikleri aile sohbetlerinde bulunduğu süre boyunca, dünyayı gezip görme merakı duymaya başladı.

Asıl adı Mehmed olan Evliya Çelebi, yirmili yaşların başında, İstanbul içinde gezerek gördüklerini duyduklarını kaleme almaya başladı. Enderun Mektebi’nde eğitim aldığı dört yılın ardından, dayısı Melek Ahmed Paşa’nın aracılığıyla Sultan IV. Murad’ın hizmetine girerek sipahi olan Evliya Çelebi, padişahın Revan Seferi’nden sonra saraya girdi.

Sarayda geçirdiği kısa sürenin ardından buradan ayrılarak ilk seyahati olan, Bursa yolculuğuna çıkan ve daha sonra 1640’larda İzmit, Trabzon ve Girit yolculuklarına çıkan Evliya Çelebi, 1645 senesinde, Bahadır Giray’ın yanına, Kırım’a gitti. Aynı sene Yanya’nın alınmasıyla sonuçlanan savaşta, Yusuf Paşa’nın yanında görevli bulunan ve 1646 yılında, Erzurum Beylerbeyi Defterdarzade Mehmed Paşa’nın muhasibi olan Evliya Çelebi, doğu illeriyle birlikte, Azerbaycan ve Gürcistan’ın çeşitli yerlerini gezdi.

Revan Hanı’na ulaklıkla görevlendirilen ve böylece Gümüşhane, Tortum yörelerini de dolaşma fırsatı bulan Evliya Çelebi, 1648 senesinde İstanbul’a geri dönerek Mustafa Paşa ile sam’a gitti ve üç yıl bu bölgede incelemeler yaptı. 1651’den sonra Rumeli’yi dolaşmaya başlayan ve bir dönem de Sofya’da bulunan Evliya Çelebi, 1667 – 1670 yılları arasında Avusturya, Arnavutluk, Teselya, Kandiye, Gümülcine ve Selanik yörelerini gezdi.

SEYAHATNAME

50 yıl boyunca Hicaz, Mısır, Sudan, Habeşistan, Dağıstan gibi ülkelere gezilere çıkan ve bu gezilerin bazılarında yakınlık kurduğu bazı devlet büyükleriyle beraber olan Evliya Çelebi, gezilerde önemli mektuplar götürmek ya da savaşa katılmak gibi çeşitli hizmetlerde bulunuyordu. Bu arada gördüklerini, yaşadıklarını ve gözlemlerini, gerçekçi bir gözle izlenen olayların, yalın ve duru bir anlatım içinde halkın anlayacağı şekilde ‘Seyahatname’ eserinde, tarih ve yer belirterek yazıya döken Evliya Çelebi, bazen de naklettiği olayları renklendirmek amacıyla uydurma haberler ve olaylar da ortaya atarak, okuyucunun ilgisini çekmek için aklın alamayacağı garip olaylara da yer veriyordu.

Bütün gezip gördüğü yerleri okuyucuya anlattığı on ciltlik Seyahatname, sadece gözlemlere dayalı aktarmaları ve anlatımları içermekle kalmayıp, araştırıcılar için önemli inceleme ve yorumlara da olanak sağlayan bu eser, belirli bir çalışma alanını değil, insanla ilgili olan her şeyi kapsar. Bu yönüyle Seyahatname, Türk kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısından önemli bir yere sahiptir.

Evliya Çelebi, 1682 yılında Mısır’da vefat etmiştir.

Kaynak:Enson haber Biyografi

Etiketler, , , , , , , , ,