Etiket: hakkında Nurullah Ataç hayatı

Nurullah Ataç Hayatı ve Eserleri Hakkında Bilgi

Nurullah Ataç; tanınmış Türk yazarıdır. (İstanbul 1878 – Ankara 1957). Aile çevresinde başladığı Fransızca öğrenimini Galatasaray Lisesi ve İsviçre’de sürdürdü (1919). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde kayıtlı öğrenci olduğu yıllarda sınavla kazandığı Fransızca öğretmenliğiyle eğitim hizmetine katıldı (1921); aynı görevle Sivas ve Adana liselerinde de çalıştı (1925); bir yıl Ticaret Bakanlığı çevirmeni olarak görev aldıktan sonra Milli Eğitim örgütüne döndü (1926), Talim Terbiye Kurulu üyeliğinde bulundu. Ankara ve İstanbul liselerinde öğretmenlik yaptı (1928-1945); Basın-Yayın Genel Müdürlüğü’ndeki kısa çalışmasından (1945) sonra Cumhurbaşkanlığı çevirmeni olarak sorumluluk yüklendi, o görevinden 1957’de emekliye ayrıldı. Edebiyat ürünlerine ilkin Dergâh dergisinde rastlanan (şiir, bazı makale ve tiyatro eleştirileri, 1921-1922) Nurullah Ataç, Cumhuriyet döneminde yolunu ve amacını kesinlikle belirlemiş bir yazar olarak yalnızca deneme ve eleştiriler yazdı, sevdiği sanatçılardan çeviriler yaptı. Uzun yıllar Ulus gazetesinde söyleşiler yazdığı; gibi Kavafoğlu takma adıyla günlük fıkralar da yayımladı. Türk düşüncesinin batılılaşmasmda etkili olacağını kurduğu Yunan-Latin, Fransız, Rus klasiklerinden 50’ye yakın kitap çevirdi. Türkçenin özleşmesinde ödün vermez büyük bir öncü oldu. Hiçbir yabancı kural ve sözcük kullanmamaya özen gösteren inatçı bir uygulayıcı oldu. 1940’tan sonra kökten değişen Yeni Türk Şiiri’nin en güçlü destekçisi oldu. Bütün bu ilke, yöntem, tutum ve emek tutarlığıyla Nurullah Ataç, Cumhuriyet dönemi Türk Edebiyatı’ nın bilinçli bir yenilikçisi, etkili eleştirmeni, özgün denemecisi, öncü dil devrimcisi oldu.

Başlıca eserleri: Günlerin Getirdiği (1946), Karalama Defteri (1952), Sözden Söze (1952), Ararken (1954), Diyelim (1954), Söz Arasında (1957); ölümünden sonra derlemeler; Okuruma Mektuplar (1958), Günce (seçmeler 1960), Prospero ile Calibon (1961), Ataç (dil üzerine söyleşileri 1962), Söyleşiler (1964), Günce (1. cilt 1953-1955; 2. cilt 1956-1957 yılları), Dergilerde Eleştiri (değinmeler, 1980).

Hakkında Yazılan Eserler:
Nurullah Ataç üzerinde çalışan yazarların (T. Alangu, H. Dizdaroğlu, S. N. Özerdim, Yılmaz Çolpan, Metin And, Konur Ertop, M. Sdihoğlu, Saadet Ulçugür) çeşitli bakış açılarından hazırladıklan eserler. Asım Bezirci’nin bu konudaki eserinin bibloyografya listesindedir: Nurullah Ataç – Eleştiri Anlayışı ve Yazıları (1968). Kızı Meral Tolluoğlu’nun anıları ise 1980’de kitaplaştı: Babam Nurullah Ataç.

Bütün Eserleri Varlık dizisinde beş kitapta toplandı.

Başlıca eserlerinin özetleri:

Günce, gündelik notları, günlük yazıları, onları derleyen kitabıdır. Bu türdeki yazılara Son Havadis gazetesinde başladı (2 Ocak 1953). Aynı başlık altında bir dizi yazısı da Ulus da yayımlandı (22 Nisan 1956-11 Mayıs 1957). Günce adını taşıyan ilk kitap 1960’ta Varlık Yayınları’nda çıktı. Bu türdeki yazıların tümü Türk Dil Kurumu tarafından derlenerek 2 ciltte toplandı (1972). Denemeci yanı ağır basan bir eleştirmenin yaşam olayları, gözlem ilginçlikleri, sanat eserleri (özellikle şiir), dil sorunları, batılılaşma amacı, Türkçede özleşme, yolculuk izlenimleri gibi sürekli değişen konulardaki içten ve özgün duygu ve düşünce ürünleridir.

Karalama Defteri, deneme ve eleştiri yazılarını derleyen 2. kitabı (1952). Bir gazete yazarı olduğunu birkaç kez yineleyen Ataç’ın sanat, edebiyat, dil, ölçü, çeşitli türler ve bazı edebiyatçılar üzerine yayımladığı 34 yazısını derleyen eser, onun konuşma ve yazma konularındaki tutumunu da adıyla yansıtır. Yazının da konuşma kadar doğal, yalın, kendiliğinden olmasını, belli sıkı düzenler dışında savunan Ataç, devrik tümcelerle dikkati çeken anlatımındaki özleşmeye ilkin bu kitapta başlamış gibidir; yaptığı işin yapaylıksız doğallığını da kitabına koyduğu adla belirtme amacındadır.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , ,