Etiket: ikinci

İsveç Krallığındaki Gustavlar

gustavGUSTAV I, İsveç kralıdır. (Dalama 1469 -Stockholm 1560).

Bağımsızlık savaşı veren İsveç’in Sture adlı soylu ailelerinden birinin üyesidir. 1523’te Strangnas Meclisi tarafından I. Gustav adıyla kral seçildi. 1527’de kilise topraklarına el koyarak gelirini büyük ölçüde artırdı. Danimarka’daki “Kontlar Savaşı” sırasında (1534-1536) Lübeck ve Hansa Birliği’nin gücünü kırmak için Danimarka Kralı III. Christian ve Prusya Dükü I. Albert ile ittifak yaptı. 1543’te Nils Dacke Ayaklanması’nı bastırdı. 1544’te İsveç Krallığı’nı kalıtsal kılıp kuramlaştırarak soylu sınıf üzerindeki denetimini güçlendirdi. 1555-1557 arasında Rusya’nın Estonya’daki limanlarını ele geçirip İsveç’in Baltık’ta ticaret etkinliğini artırmak için Ruslar ile savaştı. Tarihte İsveç Krallığı’nın kurucusu olarak bilinir.

GUSTAV II, İsveç kralıdır (Stockholm 1594-Almanya/Lützen 1632).

IX.Karl’ ın oğludur. 1611’de Gustav Adolph adıyla babasının yerine tahta çıktı, İsveç’te gözü olan Danimarka Kralı IV. Christian ile 161l’te tahta çıkar çıkmaz başlayan savaşı, 1613’te Laponya’yı Danimarka’ya bırakan Knared Barış Antlaşması ile sonuçlandırdı. Rusya ile savaşa tutuşarak üst üste kazandığı zaferler sonunda 1617 Stolbova Barış Antlaşması ile İsveç’in doğu sınırını genişletti. 1621’de Letonya Bölgesi’nin denetimi için Polonya’ya karşı savaş açtı ve Riga’yı ele geçirerek Letonya’ nın büyük bölümünü denetimi altına aldı. 1629’da Polonya ile bir silah bırakma antlaşması imzaladı. 1624’te Uppsala Üniversitesi’nın açılmasını sağladı, Göteborg Kenti’ni kurarak, İsveç’te ticareti özendirdi. İsveç Estonyası’nda Katru Üniversitesi’ni kurdu (1642). Otuz Yıl Savaşları’nda 1630’da 25 bin kişilik bir orduyla Almanya’ya girdi. 1631’de Breitenfeld’de kazandığı zaferin ardından, 1632’de Güney Almanya’ya kadar inerek Münih’e girdi. Ancak Avusturyalı General Wallenstein’ın komutasındaki imparatorluk güçleri Saksonya’ya saldırınca, müttefiklerin yardımına koştuysa da Lützen Meydan Savaşı’nda çarpışırken öldü.

GUSTAV III, İsveç kralıdır (Stockholm 1746-ay.y. 1792).

Adolf Frederick’in oğludur. 1771’de kral oldu. 1772 Anayasası’nı hazırlattı. Ülkesini zorbaca yönetmeye başladı. 1778’de Rusya’mn Osmanlı Devleti ile savaşta olmasını fırsat bilerek Rusya’ya savaş açtı. Ancak St. Petersburg’u ani bir saldırıyla ele geçirmeye dayalı stratejisinin Ruslar tarafından boşa çıkarılması ve ordusundaki hoşnutsuz soylu sınıfın üyesi çoğu subayın ayaklanarak Ekaterina’ ya sığınması sonucu 1790’da İsveç’in iç işlerine karışmama koşuluyla Rusya’ ya karşı sürdürdüğü savaşa son verdi. Avrupa krallarını Fransız Devrimi’ne karşı bir haçlı savaşı için birleştirme çabası içindeyken bir grup soylunun düzenlediği suikast sonucunda öldürüldü.

GUSTAV IV, İsveç kralıdır (Stockholm 1778-İsviçre/St. Gailen 1837).

III. Gustav’ın oğludur. 1792’de babasının öldürülmesi üzerine 13 yaşında kral oldu ve amcası Dük Karl 1796’ya kadar naip olarak ülkeyi yönetti. Yönetimi ele aldıktan sonra, 1803-1804 arasında Almanya’ya uzun bir gezi yaptı. 1805’te Napolyon’a karşı Üçlü Koalisyon’da İngiltere, Rusya ve Avusturya’ya katıldı. Ancak, 1807’de Tiltis’te Fransa ile barış yapıp bir de ittifak imzalayan Rusya, 1808’de Danimarka’yı da yanına alarak İsveç’e saldırıp Finlandiya’ yı yitirmesi ve savaşın anayurt sınırlarına dayanması üzerine, 1809’da hoşnutsuz soylulardan oluşan bir subaylar grubunun gerçekleştirdiği darbeyle devrildi.

GUSTAV V, İsveç kralıdır (Drottningholm 1858-Stockholm 1950).

Kral II. Oscar’ın oğludur. 1907’de tahta çıktı ve 43 yıllık saltanatı süresince genellikle Alman yanlısı bir politika izledi. Birinci DÜnya Savaşı’ndan önce 1914’te İsveç Silahlı Kuvvetleri’ni güçlendirmek gerektiği üzerine yaptığı ve halkın onayıyla da karşılanan konuşması, işbaşındaki Liberal hükümeti görevden çekilmek zorunda bırakırken kralın savunma programını destekleyen tutucu bir hükümetin kurulmasına yol açtı. Gerek Birinci ve ikinci Dünya savaşlarında, gerekse sonrası yıllarda yansız kalan İsveç’in ve ulusal birliğin simgesi oldu. Ayrıca her yıl Nobel ödüllerini dağıtması sonucu uluslararası ün kazandı.

GUSTAV VI, İsveç kralıdır (Stockholm 1882-Halsingborg 1973).

V. Gustav’ın oğludur. Veliaht olarak 1912 Olimpiyat Oyunları’nın Stockholm’de yapılmasını sağladı. Uppsala Üniversitesi’ nde okurken arkeolojiye büyük ilgi duyması nedeniyle 1920’li yıllarda Yunanistan, Kıbrıs ve İtalya’da arkeoloji araştırmaları yapan heyetlerle çalıştı. Roma ve Atina’da İsveç arkeoloji enstitülerinin kurulmasını sağladı. 1926′ da dünya çevresinde 9 ay süren bir gezi yaptı. 1934-1935 arasında Ortadoğu ülkelerini, 1938’de ABD’yi ziyaret etti. 1950’de VI. Gustav-Adolf adıyla kral oldu. Oğlu Veliaht Prens Gustav Adolf 1947’de ölünce 1973’te torunu XVI. Carl Gustaf ardılı oldu.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , ,

Fransa Kralları Henri’ler Hayatları – Dönemleri

fransa-krali-henriHENRI I, Fransa kralıdır (1008 ? – Orle-ans/Vitryaux-Loges 1060).
Hükümdarlık dönemi: 1031-1060. Kral II. Robert’in oğludur. 1031’de babasının ölümü üzerine kral olduysa da çıkan ayaklanmanın ardından Normandiya’ ya sığındı ve Normandiya Dükü’nün yardımıyla 1034’te ayaklanmayı bastırdı. Fransa ile savaşıp yenilgiye uğradı. 1059’da oğlu Philippe’e taç giydirerek Capet Hanedanı’nın sürekli olmasını sağladı.

HENRI II, Fransa kralıdır (St. Germainen-Laye 1519- Paris 1559).
Hükümdarlık dönemi: 1547-1559. Kral I. François’in küçük oğludur. 1547’de kral oldu. 1552’de Protestan Alman prensleriyle bir dostluk antlaşması imzaladıktan sonra Kutsal Roma İmparatorluğuma saldırıp Metz, Toul ve Verdun kentlerini ele geçirdi. 1556’da İtalya’yı istilaya kalkışması sonucu savaşa giren İspanyollar, 1557’de Fransızları St. Quentin’de kesin yenilgiye uğrattılar. 1558’de kral, bunu İspanya’nın müttefiği İngiltere’nin elinden Calais’ yi geri alarak karşılık verdi. 1559’da barış imzalandı.

HENRI III, Fransa kralıdır (Fontainebleau 1551 – St. Cloud 1589).
Hükümdarlık dönemi: 1574-1589. Kral II. Henri’ nin oğludur. Ağabeyi IX. Charles’in hükümdarlığı döneminde ülkenin gerçek egemeni olan annesi Catherine de Medicis tarafından 1567’de Huguencilere (Fransız Protestanları) karşı savaşan Fransız Orduları Komutanlığı’na atanması sonucu Jarnac ve Moncotour’ da Protestan güçlerini ezdi (1569). 1572’de annesinin Aziz Bartholomei Günü Kıyımı’nı düzenlemesine yardımcı oldu. 1573’te Polonya kralı seçildiği için Fransa’dan ayrıldıysa da, 1574’te ağabeyi IX. Charles’in ölümü üzerine Fransa tahtına çıktı. 1576’da sürüp giden din savaşlarına son vermek için din özgürlüğü başta olmak üzere Protestanlara birtakım ayrıcalıklar tanıdı. Bu ayrıcalıklara öfkelenen aşırı Katolikler, İspanya’nın da desteğiyle Kutsal Birliği oluşturdular. Birliğin baskısı altında Protestanlara karşı yeniden savaş açmak zorunda kaldı. 1577 Bergerac Barışı’nda Protestanlara tanıdığı çoğu ayrıcalıkları geri aldı. 1584’te kralın geriye kalan tek erkek kardeşinin ölmesi sonucu Protestanların önderi Navarra Kralı Henri tahtın mirasçısı oldu. 1588’de Protestan bir hükümdar istemeyen Birliğin kışkırttığı Paris halkı, kralı Chartres’e kaçmak zorunda bıraktı. Birlik açık ayaklanma ilan edince Kral Paris’i kuşatmada Protestanlarla güçbirliği yaptı. 1589’da kuşatma hatlarını aşan bir keşiş, kralı hançerleyerek öldürdü. Navarra Kralı Henri (IV. Henri) ardılı oldu.

HENRI IV, Fransa kralıdır (Pau 1553 -Paris 1610).
Hükümdarlık dönemi: 1589-1610. Fransız Prensi Antoine de Bourbon’un oğlu, Bourbon Hanedanı’nın ilk kralıdır. 1562’de babası ölünce Navarra kralı ve Fransız Protestanları’nın doğal önderi oldu. 1576’da saraydan kaçarak Protestan Orduları’nın komutanlığını üstlendi. Fransa Kralı III. Henri’nin çocuğu olmadığından, 1584’te erkek kardeşi ve veliaht François ölünce Navarra Kralı Henri, Fransa tahtının en yakın mirasçısı oldu. Protestan kral görmek istemeyen Kutsal Birlik, Papa V. Sixtus’un da onayını aldıktan sonra Protestanlara ve kral yönetimine karşı savaş açtı. Ancak 1589’da III. Henri’yi bağnaz bir Katolik olmalarına karşın krallık yanlısı birçok Fransız, IV. Henri’yi kral olarak tanıdı. IV. Henri, Birliğin güç merkezi Paris’i savaşla alamayacağını anlaması üzerine 1593’te Birliği felce uğratarak 1594’te Paris’e girmeyi başardı, Katolik kalesi olan kentleri de tek tek ele geçirdi. 1598’de Fransa’da barışı yeniden kurdu. Ardından Katolikliği ülkenin resmi dini olarak onayladı, ancak Protestanlara da din özgürlüğü, devlet memuru olabilme ve belirli kentlerde askeri güç bulundurma yetkisi tanıyan Nantes Fermanı’nı yayımlayarak Fransa’da 40 yıldır sürüp giden kanlı din savaşlarına son verdi. I. François’in temellerini attığı Osmanlı-Fransız dostluğunu 1604’te I. Ahmet ile yaptığı yeni bir antlaşmayla tazeledi ve geleneksel dış düşman olan Habsburglara karşı güç kazandı. 1610’da aşırı bir Katolik tarafından bıçaklanarak öldürüldü.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , ,

İngiltere Kralları Henry’ler Hayatları – Dönemleri

ingiltere-krali-henryHENRY I, İngiltere kralıdır (İngiltere 1068 – Normandiya / Lyons-la-forêt 1135).
Hükümdarlık dönemi: 1100-1135. Fatih William’in oğludur. 1087′ de babası Normandiya’yı büyük oğlu Robert’e, İngiltere’yi ortanca oğlu William’a (II. William) bırakınca, ağabeyleriyle mücadele ederek 1100’de derebeylerin desteğiyle kral ilan edildi. Kilisenin ve İngilizlerin desteğini kazandı. 1106’da İngiltere’yi istilaya kalkışan ağabeyi Robert’i Inchebray Meydan Savaşı’nda yenip tutsak alınca, önce yalnız İngiltere kralıyken, Normandiya Dükü de oldu. Devlet görevlilerine okur-yazar olma zorunluluğu getirdi, ayrıca yargıçları da okur-yazarlar arasından seçmesi sonucu birçok hukuk reformları gerçekleşti. Okur-yazar ilk İngiltere kralı olarak ülke boyutlarında bir okuma yazma seferberliği başlattı.

HENRY II, İngiltere kralıdır (Fransa/Le Mans 1133 – Fransa/Chinon 1189).
Hükümdarlık dönemi: 1154-1189. İngiltere Kralı I. Henry’nin torunu, Plantagonet Hanedanı’nın ilk kralıdır. 1150’de Normandiya dükü, 1151’de Anjou kontu ve 1152’de Akitanya dükü, 1154’te İngiltere kralı oldu. 1162′ de yakın dostu ve Başbakanı Thomas Becket’i Canterbury Başpiskoposu atadı. Kralın dış işlerine karışmasına şiddetle karşı çıkan Becket’i 1170’te öldürtünce, Henry’nin Avrupa Kıtası’ndaki topraklarına papalık el koydu; o da 1172’de papalıkla uzlaşmaya varana kadar İrlanda’da oyalanmayı uygun buldu. 1173’te en küçükleri “Yurtsuz” John dışında üç oğlu (“Genç Kral” Henry, “Aslan Yürekli” Richard, “Kızıl Saç” Geoffrey) babalarına karşı ayaklandılar. 1174’te Alnwick’te İskoçya kralını tutsak alarak ayaklanmaları güçlükle de olsa bastırmasına karşın, 1189’da oğlu John’ın da hainlere katıldığını öğrenince kederinden öldü.

HENRY III, İngiltere kralıdır (Winchester 1207 – Westminster 1272).
Hükümdarlık dönemi: 1216-1272. Yurtsuz John’un oğludur. 1216’da naipliğini üstlenen Hubert de Burgh, 1219-1223 arasında ülkeyi tek başına yönetti, 1227’de tüm yetkileri eline aldı. 1248′ de Gaskonya’nın sorumluluğunu kayınbiraderine bırakarak, güçlenmesine yol açtı. 1254’te kral, papalığın da onayıyla küçük oğlu Edmund için Sicilya Krallığı’nı ele geçirmek üzere baronların sırtına ağır vergiler yükledi. İngiliz baronları yönetimde köklü reformlar yapılması koşuluyla kendilerinden istenen parayı toplamaya razı oldular. 1261’de papalıktan aklanma fermanı alan ve 1264’te Fransa’nın hakemliğini sağlayan kral, yönetimde reform yapma sözünden caymaya kalkıştıysa da ayaklanan baronlar, Lewes’te (1264) Henry’yi yenilgiye uğratıp, veliaht Edward’ı (daha sonra I. Edward) da tutsak aldılar. Ancak kaçmayı başaran Edward, Evesham Meydan Savaşı’nda (1265) baronları yendi ve babasını gölgede bırakıp yönetime ağırlığını koymayı başardı.

HENRY IV, İngiltere kralıdır (Bolingbroke 1366 – Westminster 1413).
Hükümdarlık dönemi: 1399-1413. Kral III. Edward’ın torunu, Lancaster Hanedanı’nın ilk kralıdır. 1377’de Derby kontu, 20 yıl sonra da Hereford dükü oldu. 1399’da Kral II. Richard, İrlanda’ da bulunduğu bir sırada İngiltere’ye dönerek ülkenin denetimini ele geçirdi. İngiltere’ye dönen II. Richard’ı tutuklattı ve tahttan çekilmek zorunda bıraktı, kendini de kral ilan etti. 1403′ te kuzeyli derebeyleri Shrewsbury Meydan Savaşı’nda yenilgiye uğrattı. 1405’te York Başpiskoposu’nun kışkırttığı kuzeyli ayaklanmasını kolayca bastırdı. 1400’den beri sürüp giden bir Galler ayaklanmasını etkisiz duruma getirdi. 1409’da sağlığı bozulan kral, geçici bir süre yönetimden uzak kaldı; yönetimi üstlenen oğlu (daha sonra V. Henry) İngiltere’yi Fransa’da sürüp giden bir iç savaşa sürükledi. 1411’de yetkiyi yeniden ele alıp oğlunu uzaklaştırdıysa da sağlığı düzelmedi.

HENRY V, İngiltere kralıdır (Monmouth 1387 – Paris 1422).
Hükümdarlık dönemi: 1413-1422. IV. Henry’nin oğludur. 1403’te Shrewsbury Meydan Savaşı’nda çarpıştı. 1409-1411 arasında hastalanan babasının yerine yönetimi üstlendi. 1413’te babası ölünce tahta çıktı. 1414’te Kral III. Edward’m mirasçısı olarak Fransa tacını istemek üzere bu ülkeye iki, elçi gönderdi. İstemin reddi sonucu başlayan savaşta ilk4 hedef olan Harfleur Limanı’nı ele geçirdi, daha sonra hastalıktan kırılan ordusunu İngilizlerin kalesi durumundaki Calais’ye çekmeye karar verdi. Ancak çok daha kalabalık bir Fransız birliği geri çekilen 8.000 kişilik bitkin ordusunun yolunu Agincourt’ta kesince savaşmak zorunda kalarak Fransız şövalyelerine karşı büyük bir zafer kazandı. Yaklaşık iki yıllık bir hazırlıktan sonra 1417’de, Fransa’yı istilaya başladı. 1419’da Rouen’de lpıkla bir Fransız Hükümeti kurdu. Aynı yıl Fransa Kralı VI. Charles’ı Troyes Antlaşmasını imzalamak zorunda bıraktı (1420).

HENRY VI, İngiltere kralıdır (Windsor 1421 – Londra Kulesi 1471).
Hükümdarlık dönemi: 1422-1471. V. Henry’ nin oğlu, Lancaster Hanedanı’nın son kralıdır. 1422’d daha 9 aylıkken kral oldu. 14 yılı aşkın bir süre ülkeyi bir naipler heyeti yönetti. 1422’de babasından hemen bir ay sonra VI. Charles’ ın ölümü üzerine 1420 Troyes Antlaşması gereğince Fransa tahtının ardılı oldu ve 1431’de Paris’te Fransa kralı olarak taç giydi. Ancak, VI. Charles’ın oğlunun (daha sonra VII. Charles), Orta Fransa’da durumunu sağlamlaştırması üzerine 1440’lı yıllarda İngilizler ele geçirdikleri yerleri yitirmeye başladılar. 1453’ten sonra İngilizlerin elinde yalnız Calais kaldı. York Dükü Richard, sürgünde bulunduğu İrlanda’dan ingiltere’ye dönerek yönetimde reform yapılmasını istedi. Ayaklanma girişimleri 1452’ye kadar sonuçsuz kalan Richard, 1453’te kral aklını yitirince kral naibi ilan edildi. 1455’te iyileşen kral yeniden yönetimi eline aldıysa da, içteki karışıklıkları engelleyemedi. 1460′ ta York Grubu, Henry’yi tutsak aldı ve Dük Richard kralın ardılı olarak tanındı. Akli dengesi bozuk kralı denetim altına almak için başlayan Güller Savaşı, 1461’de ikinci St. Albans Meydan Savaşı’nda Henry, eşi Kraliçe Margaret tarafından kurtarılınca Yorkçular kralı devrik, York’un oğlu IV. Edward’i kral ilan ettiler. Edward’in Towton’da kazandığı zaferden (1461) ve Parlamento’nun onu kral tanımasından sonra İskoçya’ya kaçan Henry, 1465’te yakalanıp Londra Kulesi’nde bir hücreye hapsedildi. 1470’te Margaret ile ittifak kuran Warwick, onu yeniden tahtma oturttu. Ancak Edward’ in, Tewkesbury’deki kesin zaferinden 17 gün sonra (1471) Henry Londra Kulesi’nde öldürüldü.

HENRY VII, İngiltere kralı (Pembroke 1457 – Richmond 1509).
Hükümdarlık dönemi: 1485-1509. Richmond Kontu Edmund Tudor’un oğlu, Tudor Hanedanı’nın ilk kralıdır. Yorkçu Kral IV. Edward’in 1471’de tahtı yeniden ele geçirmesi üzerine amcası Pembroke Kontu Jasper Tudor ile birlikte Fransa’da Bretanya’ya göçtü. 1483’te ili. Richard’ın tahtı zorla ele geçirmesi üzerine ikiye ayrılan Yorkçuların bir bölümü eski Lancasterciler ile güçbir-liği yapıp Fransa’nın da desteğini alan gnç Henry, 1485’te ordusuyla Manş’ın karşı kıyısına çıktı ve Boswarth Meydan Savaşı’nda Richard’ı öldürerek, Londra’ya girdi ve kral ilan edildi. Yorkçular ile Lancasterciler arasında denge sağlayarak ülke içinde Güller Savaşı’na son verdi. 1487-1497 arasında bazı önemsiz ayaklanmaları bastırdı. Dışta, Bretanya’yı savunma bahanesiyle Fransa’da bir askeri serüvene sürüklendi. Ancak, düşmamn güçlü olduğunu anlaması üzerine 1492’de Fransa ile kalıcı bir barışı getiren Etaples Antlaşması’nı imzaladı. Büyük oğlu öldükten sonra 1491’de doğan küçük oğlu 1502’de İngiltere veliahtı ilan ederek Tudor Hanedanı’nı güvence altına aldı.

HENRY VIII, İngiltere kralıdır (Greenwich 1491 – Londra 1547).
Hükümdarlık dönemi: 1509-1547. Kral VII. Henry’nin oğludur. Rönesans’ın etkisi altında iyi bir eğitim gördü, iyi bir edebiyatçı, dilci, müzikçi ve atlet olarak yetişti. 1509’da babası ölünce tahta oturdu. 1513’te büyük bir İngiliz Ordusu’nun başında Kuzey Fransa’ya çıktı, bitmiş gözüyle bakılan Yüzyıl Savaşları‘nı yeniden başlattı. 1525’te müttefiği İmparator V. Kral’ın Fransızları Pavia Meydan Savaşı’nda bozguna uğratmasına karşın, Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman işe karışınca Fransa ile ayrı bir barış antlaşması yapmak zorunda kaldı. 1526’da Anne Boleyn’e aşık oldu. 1527’de eşini boşamak için bir dilekçeyle Papalığa başvurdu; isteği reddedilince, 1530’da İngiliz kilisesinin ulusal bir kilise, kendisinin de bu kuruluşun başı olarak halkının ruhsal babası olduğunu açıkladı. 1533’te Papalığın karşı çıkmasına aldırmaksızın Anne Boleyn ile evlendi (1536’da zina suçlamasıyla boynunu vurdurdu). 1534’te Parlamento, kralı, İngiliz Kilisesi’nin tam yetkili başkanı ilan etti. 1535-1540 arasında Protestanlık İngiltere’de yayılmaya başladı, kralla, Başbakanı Thomas Cromwell, bu köklü din devriminde halkın yaygın desteğini kazandılar. 1535’te karşıtlarını (aralarında Sir Thomas Moore de vardı) öldürttü. 1537’de hem üçüncü eşi Jane Seymour’u yitirdi; hem de Kuzey İngiltere’de patlak veren büyük bir dinci ayaklanmayı bastırdı. 1539’da Avrupa Kıtası’nda kendisine yönelik bir Katolik Haçlı seferini Fransa’daki ordusuyla etkisiz duruma getirdi. 1540’ta Luthercilerin kendi yerine dinsel başkanlığa getirmek istedikleri eski yoldaşı Cromwell’in boynunu vurdurdu ve dördüncü eşi Anne Cleves’ten boşandı. Aynı yıl evlendiği beşinci eşi Catherine Howard’in da boynunu 1542 ‘de vurdurdu. 1543’te altıncı eşi Catherine Parr ile evlendi. 1544’te Fransa’ya geçip ordularının başında Boulogne Kenti’ni ele geçirdi. 1547’de ülkesinin dinsel ve siyasal başlıca sorunlarını çözümlemiş bir hükümdar olarak, tahtı üçüncü eşi Jane Seymour’dan doğma 9 yaşındaki oğlu VI. Edward’a bırakıp öldü.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , ,

İngiltere Kralları Edward’lar Hayatları – Dönemleri

1-edwardEDWARD I, İngiliz kralıdır (Westminster 1239-Burgh by Sands 1307).

Hükümdarlık dönemi: 1274-1307. III. Henry’nin büyük oğludur. 1268’deki Haçlı Seferi’ne katıldı. Müslümanlara kaşı başarılı olamadı. 1272’de babasının ölümü üzerine iki yıllık bir yolculuktan sonra Londra’ya döndü ve 1274’te taç giydi. Bunu izleyen dönemde tam bir diplomat, hukukçu ve yönetici gibi çalıştı. Fransa ile ilişkilerin bozulması sonucu iki ordu Amiens düzlüğünde karşılaştı. Savaşın sonunda Fransa büyük bir toprak parçasını İngiltere’ye bırakırken Edward’da Normandiya’ya ilişkin tüm haklarından vazgeçti. Galler Ülkesi’ni etkisiz hale getirip bağımsız son prensi ihanet suçuyla astırdı (1283). Bundan böyle “Galler Prensi” unvanı yalnızca İngiltere veliahtlarına verilir oldu. 1290’da mal varlıklarına ve paralarına el koyduğu Yahudileri İngiltere’den kovdu. 1294’te Fransa ve Iskoçya’nın İngiltere’ ye karşı birleşmeleri sonucu başlayan savaş genişleyip İskoçya’yı da içine alınca dayanılmaz parasal yükümlülükler altına giren baronlar direnişe geçtiler. 1299’da Fransa ile barış yaptı. İskoçların yeniden ayaklanmaları sonucu Iskoçya üzerine yürürken dizanteriden öldü.

EDWARD II, İngiltere kralıdır (Caernarvon 1284-Berkeley Kalesi 1327).

Hükümdarlık dönemi: 1307-1327. Kral olunca babasmın tam tersi bir yol izlemeye başladı. 1308’de babasının baş düşmanı Fransa Kralı IV. Philip’in kızı Isabella ile evlendi. 1324’te Fransa’dan bir saldırı beklendiği bahanesiyle mülkü elinden alman Kraliçe Isabella, 1325’te Fransa’ya geçerek oğlunu (geleceğin III. Edward’i) da yanına çağırıp 1326’da isyancı baronlar ve oğluyla birlikte İngiltere’ye geri döndü. Desteksiz kalan Edward, Kenilworth’da hapse atıldı (1326). Isabilla ile baronların kralı tahttan indirme kararı almaları sonucu devrim meclisi III. Edward’i kral seçti. Sağ kalması sakıncalı görülen eski kral Edward, Berkeley Kalesi zindanında öldürüldü.

3-edwardEDWARD III, İngiltere kralıdır (Windsor 1312-Richmond 1377).

Hükümdarlık dönemi: 1327-1377. II. Edward’ in oğludur. Saltanatmm ilk yılları annesinin denetiminde geçti. 1330’da bir saray baskınıyla Mortimer’i öldürtüp ana kraliçeyi köşesine çekilmeye zorlayarak iktidarı eline aldı. 1337’de Fransa’ya savaş açarak tarihte Yüz Yıl Savaşları diye bilinen büyük mücadeleyi başlattı. 1340’ta kendini Fransa kralı duyurduktan sonra İngiliz Orduları zafeden zafere koştu: Sluis (1340), Crecy (1346) ve Fransa Kralı II. Jean’ m da tutsak alındığı Poitiers (1356). Bu zaferlerini kutlamak için Dizbağı Nişanı düzenini kurdu. Ancak, veba salgınının İngiltere toplam nüfusunun % 20’sini yok etmesi, hazinenin boşalması ve savaş talihinin tersine dönmesi sonucu 1360’ta Bretigny’de Fransızlar ile barış yapmak zorunda kaldı. Fransa ile savaşın yeniden başlaması sonucu 1375’te İngiltere’nin elinde yalnız Calais ve Bordeaux ile Bayon-ne arasındaki kıyı şeridi kaldı.

EDWARD IV, İngiltere kralıdır (Fransa-/Rouen 1442 – Westminster 1483).

York Dükü Richard’ın büyük oğludur. 1459’da Ludlo’da bozguna uğrayan York Dükü İrlanda’ya sığınmak zorunda kalmca, Edward dayıları olan Salisbury ve Warwick kontlarıyla birlikte Calais’ye kaçtı. 1460 başlarında onlarla birlikte İngiltere’ye geçip topladığı bir orduyla krallık güçlerini yenerek Northampton’da VI. Henry’yi tutsak aldı. 1461’de Warwick ve küçük bir cunta tarafından kral ilan edildi. Sürgüne gönderdiği dayısı Warwick’in ayaklanması üzerine Hollanda’ya kaçtı. Warwick, VI. Henry’yi kurtarıp yeniden tahtına oturttuysa da topladığı orduyla Warwick’i Barnet’te (1471) yenerek öldürttü, ülkeyi yeniden denetimi altma aldı. Kraliçe Marguerite yönetimindeki Fransız Ordusu Tewkes-bury’de yok edilip VI. Henry de öldürülünce baş düşmanlarının tümü ortadan kalktı. 1475’te Fransa’ya kısa bir sefer düzenleyerek XI. Louis’yi yıllık haraca bağladı. 1482’de İskoçya’ya saldırıp İngiltere’den alınan toprakları geri aldı.

EDWARD V, İngiltere kralıdır (Westminster 1470 – Londra Kulesi 1483).

IV. Edward’in iki oğlunun büyüğü. 1483’te babasının ölümü üzerine tahta geçtiyse de, üç hafta sonra Londra dışında amcası Gloucester Dükü Richard’ın eline düştü. Çocuk kralın naipliğini üstlenen Gloucester, ağabeyi ölü kralın evliliğinin yasal olmadığı gerekçesiyle yeğenini piç duyurarak tahta el koydu. III. Richard adı altında taç giyip kral oldu. Londra Kulesi’ne kapatılan V. Edward ile kardeşi York Dükü Richard orada öldürüldüler.

EDWARD VI, İngiltere ve İrlanda kralıdır (Hampton Court 1537-Greenwich 1553).

VIII. Henry’nin, eşi Jane Seymour’dan doğma tek oğludur. Dokuz yaşında babasının ardılı olduysa da VIII. Henry’nin vasiyetine karşı yeni kralın korumacılığını zora başvurarak üstlenen amcası Somerset Dükü Edward, denetimi eline aldı. Amca ile yeğenin Protestan olmaları yüzünden çıkan Kett Ayaklanması’nı ve öteki kalkışmaları fırsat bilen Warwick Kontu John Dudley ile oğlu Sir Edmund Dubley, Somerset’i etkisiz duruma getirerek kral ve krallık üzerinde egemenlik kurdular. Warwick, Fransa ve İskoçya ile barış yaptıktan sonra zamanını ingiliz Kilisesi’nden Protestanları ayıklamaya ayırdı. Kral 15 yaşında ölünce, bakanlar kurulu Mary Tudor’u (I. Mary) kraliçe duyurdu.

EDWARD VII, Büyük Britanya ve İrlanda kralıdır (Londra/Buckingham Sarayı 1841-ay.y.l910).

Hükümdarlık dönemi: 1901-1910. Kraliçe Victoria ile Prens Albert’in büyük oğludur. Henüz bir aylıkken annesi onu Büyük Britanya veliahtı duyurdu. Oxford Ü-niversitesi’ nde okudu. 1861’de Prens Albert öldükten sonra toplumsal etkinliklerden uzaklaşan Kraliçe Victoria’ nın boşluğunu Londra üst tabaka çevrelerinde kıvanç ve başarıyla doldurmaya çalıştı

1863’te Danimarka Kralı IX. Christian’ın büyük kızı Prenses Alexandra ile evlendi. 1901’de Büyük Britanya tarihin en uzun süre valiaht sıfatını taşıyan bir prens olarak 59 yaşında tahta çıktı. Siyasal deneyimsizliğinin bilincinde olduğu kadar 1871’de geçirdiği ölümcül tifonun da izlerini taşıyarak, hükümdarlık dönemindeki bunalımlarda çok az rol oynadı.

EDWARD VIII, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda kralıdır (Richmond Park 1894-Paris 1972).

Hükümdarlık dönemi: 1937. Kral V. George ile Kraliçe Mary’nin büyük oğludur. 1907’de Deniz Harp Okulu’na, 1909’da Dortmouth Koleji’ne girdi. 1910’da dedesi Kral VII. Edward ölünce Büyük Britanya veliahtı oldu. 1912-1914 arasında Oxford Üniversitesi’nde okudu. Birinci Dünya Savaşı’nda teğmen rütbesiyle Fransa’daki İngiliz Kuvvetleri Başkomutanı Sir John French’in emir subaylığını yaptı. 1936’da babasının ölümü üzerine VIII. Edward adıyla tahta çıktı. Aynı yıl aralarında Bn. Wallis Warfild Simpson’un da bulunduğu dost grubuyla Akdeniz gezisine çıktı. İstanbul’a kadar gelip Atatürk’ü ziyaret etti. Gezi dönüşünde Başbakan Stanley Baldwin’e iki kez boşanmış olan Bn. Simpson ile evlenmek istediğini bildirdi. Bu evlilik onun İngiltere Kilisesi’ nin başı konumuna ters düştüğü için bakanlar kurulu kralı desteklemeyi kabul etmedi. Aralık 1936’da halkına tahtı bıraktığını duyuran radyo konuşmasından sonra kardeşi York Dükü, VI. George adıyla ardılı olunca, o da Windsor Dükü Edward ünvanını aldı. 1937’de evlenen Windsor Dükü ile Düşesi evlerini Fransa’da kurup daha çok orada yaşadılar. 1940’ta Bahama Adaları’na vali atandı. Savaştan sonra eşiyle birlikte yine Paris’e döndü ve yaşamım burada sürdürdü. Windsor Düşesi’nin The Heart Has its Reasons (Kalbin de Kendi Nedenleri Var) 1956, kralın yaşamına ait bir kitabı vardır.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , ,

II. Nikolay Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında (Son Rus Çarı)

II. NikolayII. Nikolay (Nikolay Aleksandroviç Romanov), son Rus çarı (Trarskkoye Selo/bugün Puşkin 1868 – Yekaterinburg 1918).

III. Aleksandr’ın en büyük oğludur. Askeri öğrenim gördü, albaylığa kadar yükseldi. Yurt içinde ve dışında uzun gezilere çıkarak görgüsünü artırdı. 1 Kasım 1894’te babasının ölümü üzerine, II. Nikolay adıyla tahta çıktı. Aynı yıl evlendiği Alman Prensesi Alix von Hessen’in (Aleksandra Fiyodorovna) etkisinde kaldı. Toplumdaki gelişmelere karşın, Liberallerin önerilerini bile “politik hayaller” olarak niteleyip reform yapmaya yanaşmadı. İlk uluslararası barış konferansına ön ayak oldu. (La Haye 1899), Makedonya yüzünden bir savaştan kaçınmak için Avusturya İmparatoru Franz Joseph ile anlaştı (29 Eylül 1903). Almanya ile bir ittifak antlaşması tasarısına imza attı (Björkö 1905). Fransa ile dostça ilişkilerini sürdürdü. Tüm bunlara karşılık, Uzakdoğu’da Çin’in içişlerine karışıp Mançurya’yı işgal ederek (1900) savaşçı eğilimini ortaya koydu. Bu durumdan ve Rusya’nın Kore’ye ilişkin amaçlarından rahatsız olan Japonya, 8 Şubat 1904’te Port Arthur’daki Rus Donanması’na ani bir saldırıda bulunarak Rus-Japon Savaşı’nı başlattı.

Bir yıkım olan bu savaşta Rusya, Mançurya ile Sahalin Adası’nın güneyini Japonya’ya bırakmak zorunda kaldı. Bu yenilgi, içte, yönetime karşı duyulan hoşnutsuzlukların güçlenmesine neden oldu ve 1905 Devrimi’nin olgunlaşmasını kolaylaştırdı. 22 Ocak 1905’te, 100 bin işçinin Çar’a yaşam koşullarının iyileştirilmesi isteğinde bulunan bir dilekçe sunmak amacıyla, Kışlık Saray’a yaptıkları yürüyüşün ateş açılarak dağıtılması, 1905 Devrimi’nin başlangıcı oldu. “Kanlı Pazar” olarak tarihe geçen ve yüzlerce işçinin ölmesi ve yaralanmasıyla sonuçlanan bu olayın ardından tüm Rusya’da grevler ve ayaklanmalar başgösterdi. Olayı denetim alamayan II. Nikolay, 30 Ekim 1905’te yayımladığı bir bildiriyle anayasal bir rejim kurulacağını ve basın toplantı konuşma özgürlüklerinin tanınacağını açıklamak zorunda kaldı. Devrimin hemen sonrasında yapılan seçimlerle oluşan I. Duma’yı ardından II. Duma’ya fazla liberal bularak dağıttı. 1907’de seçim yasasında yaptığı değişiklikle arzuladığı Duma’ya (Soylular Duması) kavuştu.

Bu Duma 1912′ ye kadar görevde kaldı. Bu dönemde özellikle sosyalistler büyük bir baskı altına alındı. Başbakan Stolipin, tarımda köy birliklerinin (Mir) kaldırılmasını ve özel çiftliklerin kurulmasını kolaylaştıracak önlemlerle varlıklı ve tutucu köylü sınıfının desteğiyle çarlık yönetiminin geleceğini güvence altına almaya çalıştıysa da 1911’de ölümü üzerine bu plan yarım kaldı. Bu arada, çariçenin koruduğu Rasputin’in gücünü yürüttüğü saray çevresi, kararlı bir politika izlemekte yetersiz kalıyor, tutarsızlıklara düşüyordu.Temmuz 1914′ te Birinci Dünya Savaşı’na katılan Rus Orduları, Almanlar karşısında ağır yenilgiler aldılar. Büyük Dük Mihail’i görevinden alarak kendisi ordunun başına geçtiyse de, bu değişiklik savaşın gidişini etkilemedi. 1914-1917 arasında Rus Ordusu 2.5 milyona yakın asker yitirdi. Fiyatlardaki aşırı yükselmeler, halktan kopuk biçimde yaşayan çarın giderek artan baskıcı politikası, Duma’nın kapatılması kararı büyük bir hoşnutsuzluk yarattı. Devrimciler bundan yararlanmasını bildiler. Aralık 1916’da Rasputin’in öfkeli soylular tarafından öldürülmesinin ardından Petersburg ve birçok kentte ayaklanma halinde grevler patlak verdi (1917 başları). Aynı tarihte Petrograd Kenti, Petrograd İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyeti’nin eline geçti. 15 Mart’ta Petrograd Sovyeti ile Dumaçici Yürütme Komitesi arasında yapılan görüşmelerin sonucunda Prens Lvov başkanlığında geçici hükümet kuruldu. Bunun üzerine II.Nikolay, kardeşi Büyük Dük Mihail lehine tahttan çekildiğini açıkladı; ancak Mihail’in tahta çıkmayı kabul etmemesi Rusya’da çarlık yönetiminin sonu oldu. Orduya veda bildirisinden sonra (25 Mart 1917) II. Nikolay ailesiyle birlikte gözaltına alındı.

Eylül 1917’de Batı Sibirya’daki Tobolsk’a götürülen çar ailesi, daha sonra Yekaterinburg’a yerleştirildi. Ural Sovyeti’nin aldığı kararla, ailesinin tüm üyeleriyle birlikte kurşuna dizilerek öldürüldü (16-17 Temmuz 1918).

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , , , , ,