Etiket: müşir

Müşir Gazi Ahmet Muhtar Paşa Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında

Ahmet Muhtar PaşaBüyük bir Türk komutanı ve matematik bilginidir. 1 Kasım 1839’da Bursa’da doğdu. Babası Katırcızade Hacı Halil Edhem Efendi 1845’te ölünce, Ahmet Muhtar’ı büyük babası Hacı İbrahim Edhem Ağa büyüttü. Ailesi Bursa’nın ünlü ipek tacirleriydiler.

Ahmet Muhtar 1856’da Bursa Askerî İdadîsini (lisesini) bitirip Harbiye’de okumak üzere İstanbul’a geldi. Harbiye’yi bitirince, olağanüstü istidadı dolayısı ile Mekteb-i Erkân-ı Harbîye-i Şahane (İmparatorluk Harb Akademisi) ne gönderildi. 1861’de sınıfının birincisi olarak okulu bitirdi, kurmay yüzbaşı rütbesiyle Serdâr-ı Ekrem (başkomutan) Ömer Paşa’nın yanına verildi. Hersek ve Karadağ isyanlarının bastırılmasında başarı gösterdi, kolağası (kıdemli yüzbaşı) rütbesiyle Harbiye’ye öğretmen oldu. 1864’te, binbaşı rütbesiyle, Anadolu’da ıslahata memur Müşir Derviş Paşa’nın yanına atandı. 1869’da albay rütbesiyle İşkodra’da ıslahata memur edildi. 1870’in son günlerinde mirliva (tümgeneral) ve «paşa» oldu; Yemen’e liva (tugay) komutanı atandı. Yemen’deki isyanı şiddetle ve kesin şekilde bastırması ve Yemen’deki ordunun komutanı Müşir Redif Paşa’nın hastalanması üzerine 1871’de ferik (orgeneral) rütbesiyle Yemen genel vali ve ordu komutanlığına vekâleten atandı. 11 eylül 1871’de en yüksek askerî rütbe olan müşirlik (mareşallik) verilerek bu görevlere asâleten tâyin edildi.

Ahmet Muhtar Paşa, 32 yaşında bulunuyordu. Devrinde bu yaşta bu kadar yükselmiş hiç kimse yoktu. Ahmet Muhtar Paşa bir ara Nafia Nazırlığı (bayındırlık bakanlığı), Şumnu’da ordu komutanlığı, Erzurum’da genel vali olarak bulunduktan sonra 1876 başında Bosna – Hersek genel komutanı olarak Mostar’ a gitti. 21 ocakta, yanına bir tümen alarak, Ruslar’ın kışkırtıp yardım ettiği Hersek asilerini kesin şekilde bozguna uğrattı. Bunun üzerine Büyük Devletler, asiler lehine Osmanlı’yı sıkıştırmaya başladılar. Savaş çıkacağı anlaşılmıştı. 1877’de Rusya ile savaşa girilip girilmemesinin görüşüldüğü toplantıya Ahmet Muhtar Paşa da katıldı, Karadağ Prensliğine 2 ilçenin bırakılması suretiyle savaşın önlenmesi fikrini ileri sürdü. Fakat Anayasa’ya göre devletin toprak terk edemiyeceğini ileri süren müfritler, bu tecrübeli askeri susturdular, büyük bozguna uğradığımız Doksanüç Savaşı’nı göze aldılar.

Bu savaşta Anadolu Cephesi Başkomutanlığına atanan Ahmet Muhtar Paşa, dünya savaş tarihinde kendisine ün kazandıran birçok meydan savaşlarında büyük Rus kuvvetlerini bozguna uğrattı. Kendisine II. Abdülhamit tarafından «Gazi» unvanı ve altın kılıç verildi.

Ruslar’ın Kafkas Cephesi başkomutanı Melikov azledildi, Çar’ın küçük kardeşi Grandük Mareşal Mihaylo, başkomutan olarak ezici kuvvetlerle Ahmet Muhtar Paşa’nın karşısına gönderildi. Paşa savaşı kabul etmedi; kuvvetlerini ezdirmeden Erzurum’a çekildi. Bu çekilme bile sonradan Avrupa harp akademilerinde örnek olarak okutulmuştur.

Savaşın son günlerinde Ahmet Muhtar Paşa erkân-ı harbiye-i umumiye reisi (genelkurmay başkanı) atanarak İstanbul’a çağırıldı. 1878 eylülünde, Berlin Antlaşması gereğince, Girit’i ıslaha gönderildi. Daha sonra çeşitli görevlerde bulundu, 1892’de Mısır olağanüstü komiseri oldu. 1908’e kadar 16 yıl bu şatafatlı, fakat âtıl görevde kaldı. 1908 sonunda İstanbul’a çağırıldı. Kendisini sadrazam yapmadığı için II. Abdülhamit’e büyük bir kin besliyordu. Öyle olduğu halde, İttihatçılar tarafından da tutulmayarak, emekliye ayrıldı.

Ahmet Muhtar Paşa’nın bundan sonraki siyasi hayatı oldukça sönük geçmiştir. Kurduğu hükümet tarihte “Büyük Kabine” diye ünlüdür; çünkü bu hükümette kendisinden başka üç eski sadrazam (Kâmil, Ferit ve Hilmi Paşalar) vardı. Fakat bu kabinenin yaptığı işler «büyük» olmaktan uzaktır.

İktidarı geçici olarak elden kaçıran İttihatçıların baltalamaları arasında Balkan Savaşı’nı yürütemeyen bu hükümette Ahmet Muhtar Paşa hiçbir başarı gösteremedi, bahriye nazırı olarak kabinede bulunan oğlu Mahmut Muhtar Paşa’nın iyi olmayan etkisi altında hareket etti. 3 ay 8 günlük iktidardan sonra 29 ekim 1912’de istifaya zorlandı.

Ahmet Muhtar Paşa 21 ocak 1918’de, 77 yaşını geçkin olarak, Feneryolu’ndaki köşkünde öldü. Büyük törenle Fatih Camisi’ne gömüldü.

Muhtar Paşa 40 savaşa katılmış, ikisinde yaralanmıştır. Zamanının büyük askeri olarak, Mareşal von Moltke ve İmparator Franz-Joseph dahil, Avrupa’da alkışlanmıştı. Fransızca, Arapça ve Farsça bilirdi. Matematik ve astronomi bilgini olarak da pek ünlüdür. Bu konularda Türkçe pek çok kitabı vardır. Bazıları Arapça’ya, Fransızca’ya çevrilmiş, Batı’da çok değer kazanmıştır.

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , , , , ,