Etiket: william bateson

William Bateson Aslen NERELİ , kimdir , kaç yaşında ,biyografisi , hakkında

William Bateson; (d. 8 Ağustos 1861, Whitby, Yorkshire – ö. 8 Şubat 1926, Londra), genetik teriminin yaratıcısı ve genetik bilimin kurucusu olan İngiliz biyoloji bilginidir. Yaptığı deneylerle, kalıtım konusundaki çağdaş bilgilerin temellerini atmıştır. Darwinci evrim kuramının en inançlı savunucularından olan Bateson, embriyonlar üzerindeki çalışmalarına dayanarak, 1885’te, kordalıların evrimleşme yoluyla ilkel derisidikenlilerden türemiş olduğunu öne sürdü; bu sav bugün de yaygın olarak benimsenmektedir. Evrim konusundaki çalışmalarını sürdürdüğünde, bitkiler ve hayvanlar âleminde birbiriyle ilişkisi olmayan değişik türlerin birdenbire ortaya çıkıp, gene birdenbire yok olabildiğini göz önünde bulundurarak, evrimin, türlerin sürekli değişimiyle değil, kesikli bir süreçle gerçekleştiği sonucuna vardı. Bu bulgularını 1894’te, Materials for the Ştudy of Variation (Değişimin İncelenmesi İçin Veriler) adlı yapıtında açıkladı. Bu kesikli değişimlerin anlaşılabilmesi için, her şeyden önce türlere özgü özelliklerin kalıtım mekanizmasını bilmek gerektiğine inandığı için de, bitkiler ve hayvanlar üzerinde deneysel ıslah çalışmalarına başladı.

Bateson, 1900’de, Avusturyalı biyoloji bilgini Gregor Mendel’in o tarihten 34 yıl önce yazmış olduğu bir makaleyi buldu: “Versuche über Pflanzenhybriden” (Bitki Melezleri Üzerine Deneyler). Aynı yıl Hugo de Vries, Cari Correns ve Erich Tschermak von Seysenegg’in de keşfettiği bu yazıda Mendel, bezelyelerdeki bazı özelliklerin birkaç kuşak sonra ortaya çıktığından söz ediyordu. Bateson, kendi yetiştirdiği bitkiler üzerinde vardığı sonuçları Mendel’in, bu yazısında, eksiksiz olarak açıkladığını ve söz konusu bitkilerdeki kalıtsal özelliklerden sorumlu olan öğelerin kuşaktan kuşağa aktarılışını özlü bir biçimde anlattığını gördü.

Bateson, Mendel’in makalesini İngilizceye çevirdi ve sonraki 10 yıl boyunca, onun ilkelerini deneylerle kanıtlayarak, Mendel’ in İngiltere’deki en büyük savunucusu oldu. 1905-08 arasında yaptığı deneylerin sonuçlarını, Reginald Punnett ile birlikte yayımladı; bu deneylerle, Mendel’in ilkelerini ilk kez hayvanlara (kümes hayvanlarına) uygulamakla kalmıyor, bazı özelliklerin kalıtım sürecinde mutlaka bir arada aktarıldığını da ilk öne süren kişi oluyordu. Mendel’in bulgularıyla açıkça çelişen ve sonradan bağlanma terimiyle adlandırılacak olan bu olgunun, bugün, aynı kromozomda birbirine çok yakın bulunan genlerin varlığından kaynaklandığı biliniyor. Bateson’ın deneyleri ayrıca, bazı özelliklerin aktarımından iki ya da daha fazla genin sorumlu olduğunu göstermişti. Ne var ki, genetik bilgini Thomas Hunt Morgan’ın bağlanma olgusuna ilişkin açıklamalarını hiçbir zaman kabul etmeyen Bateson, kendi deneylerindeki bu sonuçlan da yanlış yorumladı. Gerçekten de Bateson, Morgan’ın kromozom kuramına tümüyle karşı çıkmış, bunun yerine kuvvet ve hareket yasaları üzerine kurduğu, titreşim ilkesine dayalı bir kalıtım kuramı geliştirmiştir; ama bu kuram bilim adamlarınca pek onaylanmamıştır.

Bateson 1908’de Cambridge Üniversitesi’nde ilk İngiliz genetik profesörü unvanını aldı. İki yıl sonra bu akademik görevden ayrılarak, Londra’daki John Innes Bahçecilik Enstitüsü’nün yöneticiliğini üstlendi ve bu kuruluşu genetik araştırmalarının merkezi durumuna getirdi. En önemli yapıtları Mendel’s Principles of Heredity (1902; Mendel’in Kalıtım Yasaları) ve Problems of Genetics’tir (1913; Genetiğin Sorunları).

kaynak:nkfu

Etiketler, , , , , , , , , ,