Tepedelenli Ali Paşa Hayatı

Tepedelenli Ali Paşa;Osmanlı veziridir (Tepedelen 1774-Yanya 1822).

Bir süre Delvine Mutasarrıflığı yapıldıktan sonra, Tırhala Sancakbeyliği’ne, daha sonra da Derbentler Başbuğuluğu’na atandı. Yanya yöresindeki Solyotları yenilgiye uğratarak, ele geçirdi. Campo Formio Barışı sonunda, Fransa’nın eline geçen Dalmaçya ve Arnavutluk kıyı kalelerinden Parga, Preveze, Butrinto ve Voniça kalelerini geriye aldı. Bu başarısı üzerine III. Selim tarafından vezirlik rütbesiyle onurlandırıldı, kısa süre sonra Rumeli Valiliği’ne atandı. 1802’de Pazvantoğlu’nun üzerine gönderilen orduya başkomutan atandı. 1803’te hem Rumeli Valiliğinden, hem de Derbentler Başbuğuluğu’ndan alındı. 1807’de yeniden Derbentler Başbuğuluğu’na, oğlu Veli Paşa da Mora Valiliği’ne atandı. Avlonya mutasarrıfı İbrahim Paşa’yı devre dışı bırakarak, yerine oğlu Muhtar Paşa’nın atanmasını sağladı. Bu arada İngiliz ve Fransızlardan çeşitli yardımlar elde ederek bağımsız bir tutum içine girdi. Osmanlı Devleti, bölgedeki Rumları baskı altında tuttuğu için Tepedelenli Ali Paşa’ya yumuşak davranmayı yeğledi. Somaları II. Mahmut, oğullarını önemli görevlerden aldı. Tepedelenli Ali Paşa, Yanya’da yalnız başına kaldı, bir yandan padişaha bağışlanması için dilekçeler gönderirken, bir yandan da Yanya Kalesi’ni savunmak için hazırlıklara girişti, Mora, Yanya, Adalar ve Sırbistan’da devletin zararına ayaklanmalar çıkarmaya başladı, bunun üzerine hükümet kendisinin Tepedelen’de oğullarıyla oturmasına ilişkin bir ferman gönderdiyse de Ali Paşa buna uymadı. Bunun üzerine, idamına karar verildi ve Hurşit Paşa tarafından Yanya’da kuşatıldı. Bu arada oğulları Veli, Muhtar ve Salih paşalar, Osmanlı Devleti’ne sığındı. Tepedelenli Ali Paşa bu kuşatma sırasında öldürüldü (24 Ocak 1822).

kaynak:nkfu