XV. Louis (15 Şubat 1710, Versay Sarayı, Versay, Fransa – 10 Mayıs 1774, Versay Sarayı, Versay, Fransa)
Fransız kralıdır. «Louis le Bien-Aime» (Sevgili Louis) diye ünlüdür. 1715’te 5 yaşında büyükbabasının babası XIV. Louis’ nin yerine geçti, 59 yıl saltanat sürdü. Devrinde Fransa, gücünün, medeniyetinin en yüksek noktasına erişti; yalnız en güçlü Hıristiyan devleti olma sıfatını kaybetti. Yerine İngiltere geçti.
XV. Louis, babası da, büyükbabası da, XIV. Louis’nin sağlığında öldükleri için, XIV. Louis ölünce, onun yerine geçti. Orleans Dukası, kral naibi oldu, naipliği 1723’e kadar 8 yıl sürdü, XV. Louis 1726’da, Lehistan Prensesi Marle Leczinska ile evlendi; bu evlenme, Fransa’nın Lehistan’ı Almanya ve Rusya’ya karşı destekleme siyasetine daha çok hız verdi.
1726’dan 1743’e kadar Kardinal Fleury’nin akıllı, iyi başbakanlığı sırasında Fransa, biraz kalkındıysa da, sonra onun kadar değerli bir başbakan bulunamadı. XV. Louis de günden güne devlet idaresini elinde toplamaya başladı. Bir gözdeler saltanatı, akıl almaz israflar, Fransa’yı perişan etti. Lehistan Veraseti savaşlarına son veren 1738 Viyana Antlaşması, Avusturya Veraseti savaşlarına son veren 1748 Aahen (Aix-la-Chapelle) Antlaşması üzerine Fransa, İngiltere ve Prusya’nın yanında sönük kaldı. 1756-63 Yedi Yıl Savaşları da, Fransa için iyi geçmedi. Fransa, pek önem de vermediği birçok sömürgesini, bu arada Kanada’yı İngiltere’ye bırakmak zorunda kaldı. Artık İngiltere, yalnız Avrupa’nın değil, Hindistan’ın büyük bölümünü de ele geçirerek, dünyanın en büyük devleti haline yükselmişti.
XV. Louis’nin saltanatı sonuna yaklaşırken, memnuniyetsizlik çok artmış, büyük fikir adamları, bir ihtilalin tohumlarını iyiden iyiye ekmişlerdi. Kralın Mine De Pompadour, Mme Du Barry gibi metresleri, Fransa’nın iç ve dış siyasetinde acıklı roller oynadılar. Osmanlı’nın Rusya’ya yenilmesi ve bunun sonunda Lehistan’ın parçalanıp büyük devletler arasından ebediyen silinmesi karşısında Fransa, hiçbir şey yapamadı. İngiltere’nin, Prusya’nın yarattığı tehlike karşısında, geleneksel düşmanı Avusturya’ya yaklaşmak zorunda kaldı. Avusturyalılardan nefret etmeye alışmış olan Fransız halkına bu durum pek ağır geldi, son derece sevilen kralı halktan uzaklaştırdı.
kaynak:nkfu