Yusuf Akçura Hayatı

Yusuf Akçura; siyaset adamı, yazardır (Ulyanovsk/Eski Simbirsk 1876-İstanbul 1935).

Kazan Türklerindendir; babasını yitirince annesiyle birlikte İstanbul’a geldi (1883); ortaöğreniminden sonra Harbiye’ye girdi, kurmaylık öğrenimi sırasında Paris’teki Jöntürklerle ilişkisi olduğu suçlamasıyla Trablusgarp’a sürüldü (1896), Paris’e kaçarak siyasal bilimler öğrenimi gördü, Rusya’ya dönerek Kazan yöresinde öğretmenlik yaptı, gazetecilikte etkin oldu, İkinci Meşrutiyet’in gerçekleşmesiyle İstanbul’a geldi (1908), Darülfünun (Üniversite) ve Harp Akademisi’nde tarih öğretmenliği yaptı, yeni uyanmaya başlayan milliyetçilik bilincine hizmet amacıyla Türk Ocağı’nda görev aldı, Türk Yurdu dergisinin yayınında önemli katkılarda bulundu, Mütareke’ de tutsak değişimi için geçici bir görevle bir ara Rusya’da bulunduktan sonra Anadolu’ya geçerek Kurtuluş Savaşı’na katıldı, ölünceye kadar İstanbul milletvekili olarak TBMM’de görev aldı, öğretmenlik görevini çeşitli okullarda sürdürdü, Türk Tarih Kurumu başkanlığında bulundu (1932), son seçimde Kars milletvekili oldu.

Türkiye sınırları dışındaki hemen bütün Türkler gibi Türk bütünlüğü düşüyle düşüncesinin (Turan ülküsü) ardında çalıştı. Öncelikle Milli Edebiyat Akımı’nın oluşumuna yardım eden bu ülküsel eylem, dilde, edebiyatın öğelerinde, konu ve duygusal yaşamda milliyetçilik yönelişinin kökleşmesine destek oldu. Tarihsel bilgi ve belgelere dayanmakla birlikte bir inancın sıcaklığını yüklendiği için öznel yorumlara eğilim gösteren tarihçilik çalışmalarının başlıca ürünleri: Uç Tarz-ı Siyaset (1911, 1976), Mevkufiyet Hatıraları (1914), Muasır Avrupa’da Siyasi ve İçtimai Fikirler ve Fikir Cereyanları (1926), Türk Yıllığı (1928), Ta Kendim yahut Defter-i Amâlim (1944) vb.

kaynak:nkfu