Osman Gazi Dönemi – Hayatı

OSMAN GAZİ (1258-1324)

Osmanlı devletinin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. «Osman Gazi» diye ünlüdür. Sonradan ilk padişah sayılmışsa da, hayatında yalnız «bey» (prens) unvanıyla yetinmiştir. Ertuğrul Gazi’nin oğludur. Ertuğrul, Oğuzlar’ın Kayı boyuna mensup bir aşiretin beyiydi. Konya’ daki Selçuklu Sultanı onu kuzeybatı Bizans «uc»unu (sınırını) gözlemekle görevlendirmişti. Osman Gazi’nin doğum tarihi olarak verilen tarihlerin en inandırıcısı 1258’dir. 1281 ‘de, 23 yaşında, babasının ölümü üzerine «uc beyi» olarak Söğüt’te tahta çıktı. Bu sıralarda beylik 3.000 km2 (bugünkü İstanbul ilinin yarısı) kadar bir topraktan ibaretti.

Osman Bey 1291’de Karacahisar’ı, 1299’da Bilecik’i, Yarhisar’ı, İnegöl’ü, Pazarcık’ı aldı. XIV. yüzyıla girerken, beyliğinin sınırlarını 5.000 km2’ye çıkarmıştı. Bizans tekfurlarından (derebeylerinden) birçok yerler alınıyor, böylece, Türk-İslam sınırı, yavaş yavaş kuzeybatıya, Marmara’ya doğru genişliyordu. Osman Bey’in Domaniç Yaylası’ndan atlayıp denize kavuşmak azmi kesindi. Sakarya ırmağının bütün güneyini ele geçirdikten sonra, Marmara’ya 50 km. kadar yaklaşıldı. 2 yüzyıl önce Selçuklu Süleymanşah’ın erişmiş olduğu Marmara kıyıları, Osman Gazi’nin yakın ufku haline gelmişti.

Domaniç Meydan Savaşı

Osman Bey, 1288 Domaniç Meydan Savaşı’nda birleşik Bizans tekfurlarını yendi. Sakarya Suyu üzerinde kesin egemenliğini kurdu; bu vuruşmada, kardeşleri Gündüzalp’la Sarıbatı Savcı Beyler şehit oldular. Aynı yıl Yarhisar tekfurunun 13 yaşındaki kızını ele geçirdi, «Nilüfer» adını verdiği bu genç kızı, henüz çok genç yaşta bulunan oğlu Orhan Bey’le evlendirdi.

Osman Gazi 1308’de Lefke’yi (bugünkü Osmaneli), Akhisar’ı, Geyve’yi, 1313’te İnegöl Akhisarı’nı aldı. Daha 1301’de Yenişehir’i, 1302’de Koyunhisarı’nı ele geçirmişti. Son yıllarında bütün askeri işlerini veliahdi Orhan Bey’e bıraktı. 1324 şubatında Orhan Bey tahta geçtiği zaman, Osmanlı Beyliği 8.000 km2 idi; Atranos’la, yıllardan beri kuşatılan Bursa da düşmek üzere bulunuyordu

I. Osman’ın saltanat tarihine başlangıç olarak, babasının yerine geçtiği 1281 yılı gösterilebilirse de, asıl bağımsız bir hükümdar olduğu tarih 1299’dur; çünkü o yıl, Anadolu Selçuklu hükümdarı III. Alâettin, İlhanlı hükümdarı Ahmet Gazan’a yenilip öldürülmüş, böylece, Anadolu Selçuklu Devleti fiilen çökmüştür. Bununla birlikte, Osman Gazi, gene resmen Selçuklular’a bağlı kalmış, tam anlamıyla bağımsızlığını, 1308’de, son Selçuklu hükümdarı II. Mesud’un ölümü üzerine kazanmıştır. Tarihlerimizde 1299 yılı I Osman’ın asıl saltanat başlangıcı, aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin kuruluş tarihi kabul edilir

Yeni devletin başkenti I. Osman’ın babası Ertuğrul Gazi zamanında Söğüt’tü. Osman Gazi zamanında başkent önce Karacahisar, sonra Yenişehir oldu. Osman’ın oğlu Orhan Gazi zamanında da başkent Bursa’ya alındı.

Osman Gazi, 43 yıl tahtta kalmıştır ki, Kanuni’den sonra tahtta en çok kalan Osmanlı padişahıdır. Ölümünde 66 yaşındaydı. Bununla birlikte, 1324 şubatında, tahtı oğluna bırakıp daha iki yıl yaşadığı da rivayet edilir. Vasiyeti üzerine cenazesi Söğüt’ten Bursa’ya getirildi, oradaki türbesine gömüldü. Osman Gazi, Ömer Bey’in kızı Malhun Hatun ve Şeyh Edebalı’nın kızı Bala Hatun’la evlenmişti; ilkinden Orhan Bey, ikincisinden Alâettin Bey doğmuş, daha başka oğulları, kızları da olmuştur.

Osman Gazi, tarihin büyük bir imparatorluğuna adını verdiği gibi, bu imparatorluğun başındaki hanedan da onun adıyla anılmıştır.

kaynak:nkfu