İngiltere Kralları Henry’ler Hayatları – Dönemleri

HENRY I, İngiltere kralıdır (İngiltere 1068 – Normandiya / Lyons-la-forêt 1135).
Hükümdarlık dönemi: 1100-1135. Fatih William’in oğludur. 1087′ de babası Normandiya’yı büyük oğlu Robert’e, İngiltere’yi ortanca oğlu William’a (II. William) bırakınca, ağabeyleriyle mücadele ederek 1100’de derebeylerin desteğiyle kral ilan edildi. Kilisenin ve İngilizlerin desteğini kazandı. 1106’da İngiltere’yi istilaya kalkışan ağabeyi Robert’i Inchebray Meydan Savaşı’nda yenip tutsak alınca, önce yalnız İngiltere kralıyken, Normandiya Dükü de oldu. Devlet görevlilerine okur-yazar olma zorunluluğu getirdi, ayrıca yargıçları da okur-yazarlar arasından seçmesi sonucu birçok hukuk reformları gerçekleşti. Okur-yazar ilk İngiltere kralı olarak ülke boyutlarında bir okuma yazma seferberliği başlattı.

HENRY II, İngiltere kralıdır (Fransa/Le Mans 1133 – Fransa/Chinon 1189).
Hükümdarlık dönemi: 1154-1189. İngiltere Kralı I. Henry’nin torunu, Plantagonet Hanedanı’nın ilk kralıdır. 1150’de Normandiya dükü, 1151’de Anjou kontu ve 1152’de Akitanya dükü, 1154’te İngiltere kralı oldu. 1162′ de yakın dostu ve Başbakanı Thomas Becket’i Canterbury Başpiskoposu atadı. Kralın dış işlerine karışmasına şiddetle karşı çıkan Becket’i 1170’te öldürtünce, Henry’nin Avrupa Kıtası’ndaki topraklarına papalık el koydu; o da 1172’de papalıkla uzlaşmaya varana kadar İrlanda’da oyalanmayı uygun buldu. 1173’te en küçükleri “Yurtsuz” John dışında üç oğlu (“Genç Kral” Henry, “Aslan Yürekli” Richard, “Kızıl Saç” Geoffrey) babalarına karşı ayaklandılar. 1174’te Alnwick’te İskoçya kralını tutsak alarak ayaklanmaları güçlükle de olsa bastırmasına karşın, 1189’da oğlu John’ın da hainlere katıldığını öğrenince kederinden öldü.

HENRY III, İngiltere kralıdır (Winchester 1207 – Westminster 1272).
Hükümdarlık dönemi: 1216-1272. Yurtsuz John’un oğludur. 1216’da naipliğini üstlenen Hubert de Burgh, 1219-1223 arasında ülkeyi tek başına yönetti, 1227’de tüm yetkileri eline aldı. 1248′ de Gaskonya’nın sorumluluğunu kayınbiraderine bırakarak, güçlenmesine yol açtı. 1254’te kral, papalığın da onayıyla küçük oğlu Edmund için Sicilya Krallığı’nı ele geçirmek üzere baronların sırtına ağır vergiler yükledi. İngiliz baronları yönetimde köklü reformlar yapılması koşuluyla kendilerinden istenen parayı toplamaya razı oldular. 1261’de papalıktan aklanma fermanı alan ve 1264’te Fransa’nın hakemliğini sağlayan kral, yönetimde reform yapma sözünden caymaya kalkıştıysa da ayaklanan baronlar, Lewes’te (1264) Henry’yi yenilgiye uğratıp, veliaht Edward’ı (daha sonra I. Edward) da tutsak aldılar. Ancak kaçmayı başaran Edward, Evesham Meydan Savaşı’nda (1265) baronları yendi ve babasını gölgede bırakıp yönetime ağırlığını koymayı başardı.

HENRY IV, İngiltere kralıdır (Bolingbroke 1366 – Westminster 1413).
Hükümdarlık dönemi: 1399-1413. Kral III. Edward’ın torunu, Lancaster Hanedanı’nın ilk kralıdır. 1377’de Derby kontu, 20 yıl sonra da Hereford dükü oldu. 1399’da Kral II. Richard, İrlanda’ da bulunduğu bir sırada İngiltere’ye dönerek ülkenin denetimini ele geçirdi. İngiltere’ye dönen II. Richard’ı tutuklattı ve tahttan çekilmek zorunda bıraktı, kendini de kral ilan etti. 1403′ te kuzeyli derebeyleri Shrewsbury Meydan Savaşı’nda yenilgiye uğrattı. 1405’te York Başpiskoposu’nun kışkırttığı kuzeyli ayaklanmasını kolayca bastırdı. 1400’den beri sürüp giden bir Galler ayaklanmasını etkisiz duruma getirdi. 1409’da sağlığı bozulan kral, geçici bir süre yönetimden uzak kaldı; yönetimi üstlenen oğlu (daha sonra V. Henry) İngiltere’yi Fransa’da sürüp giden bir iç savaşa sürükledi. 1411’de yetkiyi yeniden ele alıp oğlunu uzaklaştırdıysa da sağlığı düzelmedi.

HENRY V, İngiltere kralıdır (Monmouth 1387 – Paris 1422).
Hükümdarlık dönemi: 1413-1422. IV. Henry’nin oğludur. 1403’te Shrewsbury Meydan Savaşı’nda çarpıştı. 1409-1411 arasında hastalanan babasının yerine yönetimi üstlendi. 1413’te babası ölünce tahta çıktı. 1414’te Kral III. Edward’m mirasçısı olarak Fransa tacını istemek üzere bu ülkeye iki, elçi gönderdi. İstemin reddi sonucu başlayan savaşta ilk4 hedef olan Harfleur Limanı’nı ele geçirdi, daha sonra hastalıktan kırılan ordusunu İngilizlerin kalesi durumundaki Calais’ye çekmeye karar verdi. Ancak çok daha kalabalık bir Fransız birliği geri çekilen 8.000 kişilik bitkin ordusunun yolunu Agincourt’ta kesince savaşmak zorunda kalarak Fransız şövalyelerine karşı büyük bir zafer kazandı. Yaklaşık iki yıllık bir hazırlıktan sonra 1417’de, Fransa’yı istilaya başladı. 1419’da Rouen’de lpıkla bir Fransız Hükümeti kurdu. Aynı yıl Fransa Kralı VI. Charles’ı Troyes Antlaşmasını imzalamak zorunda bıraktı (1420).

HENRY VI, İngiltere kralıdır (Windsor 1421 – Londra Kulesi 1471).
Hükümdarlık dönemi: 1422-1471. V. Henry’ nin oğlu, Lancaster Hanedanı’nın son kralıdır. 1422’d daha 9 aylıkken kral oldu. 14 yılı aşkın bir süre ülkeyi bir naipler heyeti yönetti. 1422’de babasından hemen bir ay sonra VI. Charles’ ın ölümü üzerine 1420 Troyes Antlaşması gereğince Fransa tahtının ardılı oldu ve 1431’de Paris’te Fransa kralı olarak taç giydi. Ancak, VI. Charles’ın oğlunun (daha sonra VII. Charles), Orta Fransa’da durumunu sağlamlaştırması üzerine 1440’lı yıllarda İngilizler ele geçirdikleri yerleri yitirmeye başladılar. 1453’ten sonra İngilizlerin elinde yalnız Calais kaldı. York Dükü Richard, sürgünde bulunduğu İrlanda’dan ingiltere’ye dönerek yönetimde reform yapılmasını istedi. Ayaklanma girişimleri 1452’ye kadar sonuçsuz kalan Richard, 1453’te kral aklını yitirince kral naibi ilan edildi. 1455’te iyileşen kral yeniden yönetimi eline aldıysa da, içteki karışıklıkları engelleyemedi. 1460′ ta York Grubu, Henry’yi tutsak aldı ve Dük Richard kralın ardılı olarak tanındı. Akli dengesi bozuk kralı denetim altına almak için başlayan Güller Savaşı, 1461’de ikinci St. Albans Meydan Savaşı’nda Henry, eşi Kraliçe Margaret tarafından kurtarılınca Yorkçular kralı devrik, York’un oğlu IV. Edward’i kral ilan ettiler. Edward’in Towton’da kazandığı zaferden (1461) ve Parlamento’nun onu kral tanımasından sonra İskoçya’ya kaçan Henry, 1465’te yakalanıp Londra Kulesi’nde bir hücreye hapsedildi. 1470’te Margaret ile ittifak kuran Warwick, onu yeniden tahtma oturttu. Ancak Edward’ in, Tewkesbury’deki kesin zaferinden 17 gün sonra (1471) Henry Londra Kulesi’nde öldürüldü.

HENRY VII, İngiltere kralı (Pembroke 1457 – Richmond 1509).
Hükümdarlık dönemi: 1485-1509. Richmond Kontu Edmund Tudor’un oğlu, Tudor Hanedanı’nın ilk kralıdır. Yorkçu Kral IV. Edward’in 1471’de tahtı yeniden ele geçirmesi üzerine amcası Pembroke Kontu Jasper Tudor ile birlikte Fransa’da Bretanya’ya göçtü. 1483’te ili. Richard’ın tahtı zorla ele geçirmesi üzerine ikiye ayrılan Yorkçuların bir bölümü eski Lancasterciler ile güçbir-liği yapıp Fransa’nın da desteğini alan gnç Henry, 1485’te ordusuyla Manş’ın karşı kıyısına çıktı ve Boswarth Meydan Savaşı’nda Richard’ı öldürerek, Londra’ya girdi ve kral ilan edildi. Yorkçular ile Lancasterciler arasında denge sağlayarak ülke içinde Güller Savaşı’na son verdi. 1487-1497 arasında bazı önemsiz ayaklanmaları bastırdı. Dışta, Bretanya’yı savunma bahanesiyle Fransa’da bir askeri serüvene sürüklendi. Ancak, düşmamn güçlü olduğunu anlaması üzerine 1492’de Fransa ile kalıcı bir barışı getiren Etaples Antlaşması’nı imzaladı. Büyük oğlu öldükten sonra 1491’de doğan küçük oğlu 1502’de İngiltere veliahtı ilan ederek Tudor Hanedanı’nı güvence altına aldı.

HENRY VIII, İngiltere kralıdır (Greenwich 1491 – Londra 1547).
Hükümdarlık dönemi: 1509-1547. Kral VII. Henry’nin oğludur. Rönesans’ın etkisi altında iyi bir eğitim gördü, iyi bir edebiyatçı, dilci, müzikçi ve atlet olarak yetişti. 1509’da babası ölünce tahta oturdu. 1513’te büyük bir İngiliz Ordusu’nun başında Kuzey Fransa’ya çıktı, bitmiş gözüyle bakılan Yüzyıl Savaşları‘nı yeniden başlattı. 1525’te müttefiği İmparator V. Kral’ın Fransızları Pavia Meydan Savaşı’nda bozguna uğratmasına karşın, Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman işe karışınca Fransa ile ayrı bir barış antlaşması yapmak zorunda kaldı. 1526’da Anne Boleyn’e aşık oldu. 1527’de eşini boşamak için bir dilekçeyle Papalığa başvurdu; isteği reddedilince, 1530’da İngiliz kilisesinin ulusal bir kilise, kendisinin de bu kuruluşun başı olarak halkının ruhsal babası olduğunu açıkladı. 1533’te Papalığın karşı çıkmasına aldırmaksızın Anne Boleyn ile evlendi (1536’da zina suçlamasıyla boynunu vurdurdu). 1534’te Parlamento, kralı, İngiliz Kilisesi’nin tam yetkili başkanı ilan etti. 1535-1540 arasında Protestanlık İngiltere’de yayılmaya başladı, kralla, Başbakanı Thomas Cromwell, bu köklü din devriminde halkın yaygın desteğini kazandılar. 1535’te karşıtlarını (aralarında Sir Thomas Moore de vardı) öldürttü. 1537’de hem üçüncü eşi Jane Seymour’u yitirdi; hem de Kuzey İngiltere’de patlak veren büyük bir dinci ayaklanmayı bastırdı. 1539’da Avrupa Kıtası’nda kendisine yönelik bir Katolik Haçlı seferini Fransa’daki ordusuyla etkisiz duruma getirdi. 1540’ta Luthercilerin kendi yerine dinsel başkanlığa getirmek istedikleri eski yoldaşı Cromwell’in boynunu vurdurdu ve dördüncü eşi Anne Cleves’ten boşandı. Aynı yıl evlendiği beşinci eşi Catherine Howard’in da boynunu 1542 ‘de vurdurdu. 1543’te altıncı eşi Catherine Parr ile evlendi. 1544’te Fransa’ya geçip ordularının başında Boulogne Kenti’ni ele geçirdi. 1547’de ülkesinin dinsel ve siyasal başlıca sorunlarını çözümlemiş bir hükümdar olarak, tahtı üçüncü eşi Jane Seymour’dan doğma 9 yaşındaki oğlu VI. Edward’a bırakıp öldü.

kaynak:nkfu

Etiketleraltıncı, beşinci, dördüncü, ikinci, İngiltere kralı birinci, İngiltere Kralları Henry’ler Hayatları – Dönemleri 0, üçüncü, yedinci ve sekizinci Henry hayatları ve dönemleri ile ilgili bilgi.

Fransa Kralları Charles’lar Hayatları – Dönemleri

CHARLES III “Bön”, Fransa kralıdır (Aix-la-Chappelle 879 – Peronne 929).
Hükümdarlık dönemi: 893-923. E. Louis’nin oğludur. 893’te Reims Başpiskoposu Fulk’un önderliğinde bir grup, Odo’nun yönetimine karşı ayaklanıp onu kral ilan ettiler. Kanlı çarpışmalar Charles ve Odo’nun ortak kral ilan edilmeleriyle sonuçlandı. 898’de Odo ölünce tahtta tek başına kaldı. Yönetimi başarısız oldu. 911’de Neustria’nın bir bölümünü özerk Normandiya Dükalığı olarak tanımak zorunda kaldı; 923’te Lorraine, Alman Kralı “Avcı” Heinrich’in eline geçti; 922’de kral ilan edilen I. Robert’i savaşta öldürmesine karşın (923) soyluların bu kez ölenin yerine kral seçtikleri Burgonya Dükü Raul’un eline tutsak düştü; ölene kadar hapis yaşamı sürdürmek zorunda kaldı. Ölümünden sonra kralcılar oğlunu sürgünde bulunduğu İngiltere’den ülkeye çağırıp IV. Louis adıyla kral yaptılar.

CHARLES IV “Yakışıklı”, Fransa kralıdır (Paris 1294 – Vincennes 1328).
Hükümdarlık dönemi: 1322-1328. IV. Philip’in oğludur. Erkek çocuğu bulunmayan ağabeyi V. Philip’in ardından 1322’de kral oldu. Bir sınır olayı ve İngiltere Kralı II. Edward’in Gaskonya Bölgesi’ni kendi toprağı sayması sonucu önce 1324-1325’te, sonra da 1326-1327’de İngiltere ile yapılan savaşlarda Fransızlar zaferler kazandılar. 1328 başlarında tutulduğu ölümcül hastalıktan kurtulamayarak ölünce naip olan kuzeni Philippe de Valois, VI. Philip adıyla Fransa tahtına oturdu. Böylece 987’den bu yana hüküm süren Capet Hanedanı’nın erkek üyeleri onunla birlikte son buldu.

CHARLES V “Akıllı”, Fransa kralıdır (Vincennes 1338-ay.y. 1380).
Hükümdarlık dönemi: 1364-1380. II. Jean’m oğludur. 1356 Poitiers Savaşı’nda II. Jean İngilizlere tutsak düşünce babasının naibi oldu; içte ayaklanmalar ve dışta İngiliz istilasıyla uğraşmak zorunda kaldı. Bir köylü ayaklanması olan Jacquerie hareketini ezdi. İngilizleri kovamadığı için Fransa’nın üçte birini İngiltere’nin denetiminde bırakan Bretigny Barışı’nı (1360) kabullenmek zorunda kaldı. 1364’te babasının ölümü üzerine resmen kral oldu. 1369’da İngiltere’ye savaş açtı. Ölümüne kadar geçen süre içinde Calais ve Guyenne’de dar bir kıyı şeridi dışında tüm topraklarım geri aldı.

CHARLES VI “Deli”, Fransa kralıdır (Paris 1368-ay.y. 1422).
Hükümdarlık dönemi: 1380-1422. V. Charles’ın oğludur. 1380’de 12 yaşında tahta çıkınca büyük derebeyleri olan amcaları Anjou ve Burgonya dükleriyle dayısı Bourbon dükünün vesayeti altına girdi. 1388’de Charles erginliğini duyurdu; amcalarıyla dayısını görevden aldı; babasının eski güvenilir adamlarım göreve çağırdı. Kendi devlet işlerine hiç karışmayıp sarayın eğlence yaşamına kapıldı. 1392’de çıldırdı ve zaman zaman aklını başına topladığı dönemler dışında hükümdarlığının sonuna kadar bu durumda kaldı. Kralın yetersizliği, amcalarla dayının yeniden işbaşına dönmesini sağladı. Böylece Fransa giderek bir anarşi ortamına sürüklemeye başladı. Dönemi kargaşa içinde geçti. Yerine oğlu VII. Charles tahta çıktı.

CHARLES VII, Fransa kralıdır (Paris 1403-Mehun-sur-Yevre 1461).
Hükümdarlık dönemi 1422-1461. VI. Charles’ın oğludur. Troyes Antlaşması (1420) gereğince kendi miras dışı bırakılırken, kız kardeşinin kocası İngiltere Kralı V. Henry, Fransa tahtının varisi sayıldığı için, 1422’de VI. Charles ölünce, Loire’ın güneyindeki topraklarından krallığını ilan etti. 1428’de Or-leans’ı kuşatan İngilizler karşısında seyirci kaldı. 1429’da Chinon’da ziyaretine gelen Jeanne D’Arc, onu Fransa kralı olarak gördüğünü belirtince, bir ordu toplayıp Jeanne’nın önderliğinde Orleans’ın yardımına gönderdi; elde edilen başarı ile yüreklendi ve Reims üzerine yürüyerek orada taç giydi. Ancak Jeanne’ın İngilizler tarafından yakılması ulusal birliğin yeniden canlanmasında büyük etken oldu. İngiltere’ nin Kuzey Fransa üzerindeki egemenliği giderek sarsıldı, 1435’te imzalanan Arras Barışı Fransız tarihinde bir dönüm noktası oldu. 1436’da İngilizler Paris’ten kovuldular; 1442’de Seine Vadisi ve Gaskonya’nın büyük bölümü geri alındı, oğlu veliaht Louis’nin önderliğindeki büyük soyluların ayaklanması şiddetle bastırıldı. 1446’da ağır süvari ve okçu birliklerinden oluşan aylığa bağlı düzenli ve güçlü bir ordu kurdu. 1449’da yeni ordusunun başında karşı saldırıya geçti. Öldüğünde İngilizlerin elinde yalnızca Calais kaldı.

CHARLES VIII, Fransa kralıdır (Amboise 1470-ay.y. 1498).
Hükümdarlık dönemi: 1483-1498 XI. Louis’nin oğludur. babası öldüğünde 13 yaşındaydı; ablası Anne de France ile eniştesi Pierre de Bourbon bu dönemde naip olarak ülkeyi yönettiler. Kral 1491’de erginliğini duyurdu; ablasıyla eniştesini saraydan uzaklaştırdı. 1494’te 30 bin kişilik bir ordunun başında İtalya seferine çıktı; önüne çıkan güçsüz İtalyan devletçiklerini tek tek yenerek 1495’te Napoli’ye girdi. Ancak İspanya, Venedik, Papalık, Avusturya ve Milano aralarında güçbirliği yaparak onu geri çekilmek zorunda bıraktılar. Yenik ve bitik durumda Fransa’ya döndü; ertesi yıl Napoli, İspanyolların eline geçti. Yeni bir sefere hazırlanırken bir kaza sonucu öldü.

CHARLES IX, Fransa kralıdır (St. Germainen/Laye 1550 – Vincennes 1574).
Hükümdarlık dönemi: 1560-1574. II. Henri’nin oğludur. Ağabeyi II. Franço-is’ın ani ölümü sonucu 1560’ta annesinin naibeliği altında kral oldu. 1563’te yeni Fransız yasasına göre erginliği duyurulduktan sonra bile devlet yönetimini annesinin elinde bıraktı. Oysa Katoliklerle Protestanlar arasında ikiye bölünmüş olan Fransa bir iç savaşın eşiğindeydi. 1568’de savaş patlak verdi; 1570’te Protestanlara din özgürlüğü tanıyan St. Germain Antlaşması ile barış yeniden kuruldu. 1572’de annesinin egemenliğinden kurtulmayı denediyse de annesinin aynı yıl St. Bartelemey Yortusu’nda Protestanları topluca kıyıma uğratma istemine karşı koyamadığı için bu planı suya düştü (1572). Kanlı yortu sonrası sinirleri büsbütün bozuldu; yönetimi tam anlamıyla annesine bırakıp yalnızca ava ve metresi Marie Touchet’ye adandı. Veremden öldü.

CHARLES X, Fransa kralıdır (Versailles 1757-Avusturya’da Görz 1836).
Hükümdarlık dönemi: 1824-1830 XV. Louis’nin torunudur. Gençlik yıllarında yakışıklılığı ve çapkınlıklarıyla dikkati çekti. 1785’ten sonra mutlakiyetçiliğin savunucusu olarak devlet işlerine ilgi göstermeye başladı. 1789 Devrimi’ nde Fransa’dan kaçtı; 1794’e kadar çeşitli Avrupa saraylarında yaşadı. 1795′ te başarısız Bretonya seferine katıldıktan sonra XVI. Louis’nin adamı üieri-ne tahtın Bourbon mirasçısı olan ağabeyi Louis ile birlikte İngiltere’ye yerleşti. 1814 başlarında Napolyon’un yenilmesi sonucu Fransa’ya dönüp müttefiklerle anlaşarak ağabeyini XVIII. Louis olarak tahta çıkarmayı başardı. 1824’te ağabeyi ölünce X. Charles adıyla kral oldu. Ancak basın özgürlüğünü askıya alması, yeni kurulan loncaları dağıtması, seçimleri engellemesi üzerine 1830’da Paris halkı ayaklandı. Fransa’dan kaçması üzerine Louis Philippe anayasal kral ilan edildi. Yaşamının geriye kalan yıllarını sürgünde geçirdi.

kaynak:nkfu

Etiketleraltıncı, beşinci, dokuzuncu ve onuncu Charles hayatları ve dönemleri ile ilgili bilgi., dördüncü, Fransa kralı üçüncü, Fransa Kralları Charles’lar Hayatları – Dönemleri 0, sekizinci, yedinci

İngiltere Kralları Edward’lar Hayatları – Dönemleri

EDWARD I, İngiliz kralıdır (Westminster 1239-Burgh by Sands 1307).

Hükümdarlık dönemi: 1274-1307. III. Henry’nin büyük oğludur. 1268’deki Haçlı Seferi’ne katıldı. Müslümanlara kaşı başarılı olamadı. 1272’de babasının ölümü üzerine iki yıllık bir yolculuktan sonra Londra’ya döndü ve 1274’te taç giydi. Bunu izleyen dönemde tam bir diplomat, hukukçu ve yönetici gibi çalıştı. Fransa ile ilişkilerin bozulması sonucu iki ordu Amiens düzlüğünde karşılaştı. Savaşın sonunda Fransa büyük bir toprak parçasını İngiltere’ye bırakırken Edward’da Normandiya’ya ilişkin tüm haklarından vazgeçti. Galler Ülkesi’ni etkisiz hale getirip bağımsız son prensi ihanet suçuyla astırdı (1283). Bundan böyle “Galler Prensi” unvanı yalnızca İngiltere veliahtlarına verilir oldu. 1290’da mal varlıklarına ve paralarına el koyduğu Yahudileri İngiltere’den kovdu. 1294’te Fransa ve Iskoçya’nın İngiltere’ ye karşı birleşmeleri sonucu başlayan savaş genişleyip İskoçya’yı da içine alınca dayanılmaz parasal yükümlülükler altına giren baronlar direnişe geçtiler. 1299’da Fransa ile barış yaptı. İskoçların yeniden ayaklanmaları sonucu Iskoçya üzerine yürürken dizanteriden öldü.

EDWARD II, İngiltere kralıdır (Caernarvon 1284-Berkeley Kalesi 1327).

Hükümdarlık dönemi: 1307-1327. Kral olunca babasmın tam tersi bir yol izlemeye başladı. 1308’de babasının baş düşmanı Fransa Kralı IV. Philip’in kızı Isabella ile evlendi. 1324’te Fransa’dan bir saldırı beklendiği bahanesiyle mülkü elinden alman Kraliçe Isabella, 1325’te Fransa’ya geçerek oğlunu (geleceğin III. Edward’i) da yanına çağırıp 1326’da isyancı baronlar ve oğluyla birlikte İngiltere’ye geri döndü. Desteksiz kalan Edward, Kenilworth’da hapse atıldı (1326). Isabilla ile baronların kralı tahttan indirme kararı almaları sonucu devrim meclisi III. Edward’i kral seçti. Sağ kalması sakıncalı görülen eski kral Edward, Berkeley Kalesi zindanında öldürüldü.

EDWARD III, İngiltere kralıdır (Windsor 1312-Richmond 1377).

Hükümdarlık dönemi: 1327-1377. II. Edward’ in oğludur. Saltanatmm ilk yılları annesinin denetiminde geçti. 1330’da bir saray baskınıyla Mortimer’i öldürtüp ana kraliçeyi köşesine çekilmeye zorlayarak iktidarı eline aldı. 1337’de Fransa’ya savaş açarak tarihte Yüz Yıl Savaşları diye bilinen büyük mücadeleyi başlattı. 1340’ta kendini Fransa kralı duyurduktan sonra İngiliz Orduları zafeden zafere koştu: Sluis (1340), Crecy (1346) ve Fransa Kralı II. Jean’ m da tutsak alındığı Poitiers (1356). Bu zaferlerini kutlamak için Dizbağı Nişanı düzenini kurdu. Ancak, veba salgınının İngiltere toplam nüfusunun % 20’sini yok etmesi, hazinenin boşalması ve savaş talihinin tersine dönmesi sonucu 1360’ta Bretigny’de Fransızlar ile barış yapmak zorunda kaldı. Fransa ile savaşın yeniden başlaması sonucu 1375’te İngiltere’nin elinde yalnız Calais ve Bordeaux ile Bayon-ne arasındaki kıyı şeridi kaldı.

EDWARD IV, İngiltere kralıdır (Fransa-/Rouen 1442 – Westminster 1483).

York Dükü Richard’ın büyük oğludur. 1459’da Ludlo’da bozguna uğrayan York Dükü İrlanda’ya sığınmak zorunda kalmca, Edward dayıları olan Salisbury ve Warwick kontlarıyla birlikte Calais’ye kaçtı. 1460 başlarında onlarla birlikte İngiltere’ye geçip topladığı bir orduyla krallık güçlerini yenerek Northampton’da VI. Henry’yi tutsak aldı. 1461’de Warwick ve küçük bir cunta tarafından kral ilan edildi. Sürgüne gönderdiği dayısı Warwick’in ayaklanması üzerine Hollanda’ya kaçtı. Warwick, VI. Henry’yi kurtarıp yeniden tahtına oturttuysa da topladığı orduyla Warwick’i Barnet’te (1471) yenerek öldürttü, ülkeyi yeniden denetimi altma aldı. Kraliçe Marguerite yönetimindeki Fransız Ordusu Tewkes-bury’de yok edilip VI. Henry de öldürülünce baş düşmanlarının tümü ortadan kalktı. 1475’te Fransa’ya kısa bir sefer düzenleyerek XI. Louis’yi yıllık haraca bağladı. 1482’de İskoçya’ya saldırıp İngiltere’den alınan toprakları geri aldı.

EDWARD V, İngiltere kralıdır (Westminster 1470 – Londra Kulesi 1483).

IV. Edward’in iki oğlunun büyüğü. 1483’te babasının ölümü üzerine tahta geçtiyse de, üç hafta sonra Londra dışında amcası Gloucester Dükü Richard’ın eline düştü. Çocuk kralın naipliğini üstlenen Gloucester, ağabeyi ölü kralın evliliğinin yasal olmadığı gerekçesiyle yeğenini piç duyurarak tahta el koydu. III. Richard adı altında taç giyip kral oldu. Londra Kulesi’ne kapatılan V. Edward ile kardeşi York Dükü Richard orada öldürüldüler.

EDWARD VI, İngiltere ve İrlanda kralıdır (Hampton Court 1537-Greenwich 1553).

VIII. Henry’nin, eşi Jane Seymour’dan doğma tek oğludur. Dokuz yaşında babasının ardılı olduysa da VIII. Henry’nin vasiyetine karşı yeni kralın korumacılığını zora başvurarak üstlenen amcası Somerset Dükü Edward, denetimi eline aldı. Amca ile yeğenin Protestan olmaları yüzünden çıkan Kett Ayaklanması’nı ve öteki kalkışmaları fırsat bilen Warwick Kontu John Dudley ile oğlu Sir Edmund Dubley, Somerset’i etkisiz duruma getirerek kral ve krallık üzerinde egemenlik kurdular. Warwick, Fransa ve İskoçya ile barış yaptıktan sonra zamanını ingiliz Kilisesi’nden Protestanları ayıklamaya ayırdı. Kral 15 yaşında ölünce, bakanlar kurulu Mary Tudor’u (I. Mary) kraliçe duyurdu.

EDWARD VII, Büyük Britanya ve İrlanda kralıdır (Londra/Buckingham Sarayı 1841-ay.y.l910).

Hükümdarlık dönemi: 1901-1910. Kraliçe Victoria ile Prens Albert’in büyük oğludur. Henüz bir aylıkken annesi onu Büyük Britanya veliahtı duyurdu. Oxford Ü-niversitesi’ nde okudu. 1861’de Prens Albert öldükten sonra toplumsal etkinliklerden uzaklaşan Kraliçe Victoria’ nın boşluğunu Londra üst tabaka çevrelerinde kıvanç ve başarıyla doldurmaya çalıştı

1863’te Danimarka Kralı IX. Christian’ın büyük kızı Prenses Alexandra ile evlendi. 1901’de Büyük Britanya tarihin en uzun süre valiaht sıfatını taşıyan bir prens olarak 59 yaşında tahta çıktı. Siyasal deneyimsizliğinin bilincinde olduğu kadar 1871’de geçirdiği ölümcül tifonun da izlerini taşıyarak, hükümdarlık dönemindeki bunalımlarda çok az rol oynadı.

EDWARD VIII, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda kralıdır (Richmond Park 1894-Paris 1972).

Hükümdarlık dönemi: 1937. Kral V. George ile Kraliçe Mary’nin büyük oğludur. 1907’de Deniz Harp Okulu’na, 1909’da Dortmouth Koleji’ne girdi. 1910’da dedesi Kral VII. Edward ölünce Büyük Britanya veliahtı oldu. 1912-1914 arasında Oxford Üniversitesi’nde okudu. Birinci Dünya Savaşı’nda teğmen rütbesiyle Fransa’daki İngiliz Kuvvetleri Başkomutanı Sir John French’in emir subaylığını yaptı. 1936’da babasının ölümü üzerine VIII. Edward adıyla tahta çıktı. Aynı yıl aralarında Bn. Wallis Warfild Simpson’un da bulunduğu dost grubuyla Akdeniz gezisine çıktı. İstanbul’a kadar gelip Atatürk’ü ziyaret etti. Gezi dönüşünde Başbakan Stanley Baldwin’e iki kez boşanmış olan Bn. Simpson ile evlenmek istediğini bildirdi. Bu evlilik onun İngiltere Kilisesi’ nin başı konumuna ters düştüğü için bakanlar kurulu kralı desteklemeyi kabul etmedi. Aralık 1936’da halkına tahtı bıraktığını duyuran radyo konuşmasından sonra kardeşi York Dükü, VI. George adıyla ardılı olunca, o da Windsor Dükü Edward ünvanını aldı. 1937’de evlenen Windsor Dükü ile Düşesi evlerini Fransa’da kurup daha çok orada yaşadılar. 1940’ta Bahama Adaları’na vali atandı. Savaştan sonra eşiyle birlikte yine Paris’e döndü ve yaşamım burada sürdürdü. Windsor Düşesi’nin The Heart Has its Reasons (Kalbin de Kendi Nedenleri Var) 1956, kralın yaşamına ait bir kitabı vardır.

kaynak:nkfu

Etiketleraltıncı, beşinci, dördüncü, ikinci, İngiltere kralı birinci, İngiltere Kralları Edward’lar Hayatları – Dönemleri 0, üçüncü, yedinci ve sekizinci Edward hayatları ve dönemleri ile ilgili bilgi.